Gisteren was het Open monumentendag. Met als titel dit jaar Iconen. Voor Rotterdam is een van de iconen het Groothandelsgebouw. Elk uur waren er rondleidingen en je zou ook het dak bezoeken. Wij konden net de laatste rondleiding nog meemaken.
Maar voor we naar Rotterdam gingen beklommen we nog een andere hoogte. De kerktoren van Lekkerkerk. Het kerkplein was veranderd in een gezellig terras met kraampjes en levende muziek. Oergezellig. De klim was spectaculair! Vooral vanwege de zeer smalle trappetjes. Eerst kwam je bij een ruimte die ooit als gevangenis is gebruikt. De plaatselijke rederijkerskamer hield er in kostuum reclame voor de vereniging. Het schijnt dat deze gevangenis gebruikt werd om mannen die hun vrouw geslagen hadden in op te sluiten. Daar stond een straf van twee dagen eenzaamheid op. Dat waren nog eens tijden! We klommen verder omhoog. Mooi om het mechaniek van het kolossale uurwerk te zien, met al zijn raders en gewichten. Weer een stuk hoger liep je vlak langs de luidklok. Je kon hem makkelijk aanraken.
Om hem voorbij te komen moest je over een uiterst smalle richel lopen, gelukkig kon je je daar wel goed vasthouden. En uiteindelijk helemaal boven was er plaats voor maximaal vier mensen om van het uitzicht te genieten. Mensen die er aan kwamen moest je waarschuwen dat ze nog even moesten wachten voor ze de laatste trap op gingen, er was geen plaats meer. Heel erg leuk, prachtig uitzicht!
Toen door naar Rotterdam, via een korte bezichtiging van het oude stadhuis met de binnentuin gingen we dan dus naar het Groothandelsgebouw. De functie van het gebouw is veranderd van een gebouw waar de plaatselijke Groothandel in was gevestigd en waar voortdurend auto’s en vorkheftrucks doorheen voeren, in een gebouw waar nu vooral kantoren en kleine bedrijfjes zijn gevestigd. Het Groothandelsgebouw was vanaf het begin een soort mini stad. Er waren enkele winkels (kruideniers), er was een restaurant (het nog steeds bestaande Engels) , een kapper, een bioscoop. De bioscoop, Kriterion, daar ben ik in de zeventiger jaren enkele keren geweest. De stad had nog weinig hoogbouw in vergelijking met wat je nu ziet. De bioscoop was helemaal op de bovenste verdieping. Als je er een kwartier van te voren was dan keek je via een grote glazen wand naar buiten en zag je een eind verder de Laurenskerk. Je zat letterlijk in de wolken. Als de film dan ging beginnen werd het raam verduisterd en kon je je overgeven aan andere droombeelden.
Maar vandaag, bij de rondleiding van het gebouw, kwamen we op het enorm grote open dak, nu bestemd voor het kantoorpersoneel om er een boterhammetje te eten met mooi weer. Veel groen daar op dat dak. Voor de isolatie van het gebouw maar vooral ook als buffer voor regenwater. En je kon er ongelooflijk mooi uitkijken over de stad, naar bijna alle kanten had je zicht als je er over heen liep. Zo zag je het nieuwe stationsgebouw van boven af. Gedeeltelijk schijnbaar kriskras belegd met zonnepanelen. Niet helemaal, want men wil dat het gebouw daglicht blijft ontvangen. Keek je naar het noorden dan zag je een van de weinige delen van Rotterdam met bijna geen hoogbouw. Rotterdam Noord is een deel van de stad dat 14 mei 1940 niet is gebombardeerd. Hier zie je de kerktorens nog. En heel in de verte kon je zelfs de hoogbouw van Den Haag zien.
Er zijn prachtige documentaires te zien over de wederopbouw van Rotterdam. Een documentaire laat Rotterdam zien, eerst met mooie beelden van de vooroorlogse jaren, dan van die verschrikkelijke veertiende mei en de daaropvolgende oorlogsjaren en tot slot de wederopbouw tot 1965.
Een andere film laat de geschiedenis van het Groothandelsgebouw zien. Deze film sluit heel mooi aan bij de rondleiding en geeft nog veel meer informatie.
https://museumrotterdam.nl/ontdek/groothandelsgebouw?pathId=646
Rotterdam is na de oorlog opnieuw geboren. Een beetje zoals een bos herrijst op de vruchtbare as na een bosbrand. Of hoe op een veld met braamstruiken, dat door grote machines is bedwongen, hoe daar een of twee jaar later jonge struikjes ontstaan die nog veel meer bramen geven dan hun voorouders.
Thuisgekomen en nog namijmerend over onze belevingen vanaf de toren van Lekkerkerk en vanaf het dak van het Groothandelsgebouw, zagen we opeens hoe drie ooievaars op een rij op drie lantaarnpalen zaten. Symbolischer kon het bijna niet zijn. We hadden net vanuit de hoogte de geboorte van een nieuwe stad beleefd. Gefascineerd keek ik naar de drie dieren. Er kwam een brommer voorbij. Twee ooievaars vlogen weg. Eentje bleef er dapper zitten. Standvastig. Zo van: we gaan gewoon door. Er komt een nieuwe generatie aan!
De kwintencirkel 
Mooi verteld. Veel herkenbaar. In het Kriterion gaven ze altijd cultuur films. Uitzicht over de stad. Dat zal er nu heel anders uitzien dan toen.
LikeLike