Recente reacties
Jeanneke op Uitbundig begin van de le… Anoniem op Trier in de middeleeuwen Jeanneke op De Kleine Beerze Pieter Simons op De Kleine Beerze Hans op De Kleine Beerze
Categorie archief: Astronomie
Het ontstaan van de tijd
Bijna vier jaar geleden schreef ik een stukje over zwarte gaten. Dat naar aanleiding van het laatste boek dat Stephen Hawking schreef. Gisteren stond er in de krant een artikel over Thomas Hertog, professor in Leuven. Hij was het die … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, filosofie
Tags: multiversum, Stephen Hawking, Thomas Hertog
Een reactie plaatsen
Twee conjuncties
Weer zo’n mooie lucht, enkele dagen geleden kon je in Nederland zelfs het noorderlicht zien! Ik stond aan de dijk te kijken naar de hemel en ook maakte ik foto’s met mijn camera. Er kwam een man langs met een … Lees verder
Venus en Jupiter zoeken elkaar op
Venus en Jupiter, ze waren de afgelopen avonden niet te missen. Venus stond na zonsondergang laag in het Zuidwesten, een stuk hoger zag je Jupiter. Ze “groeien” steeds verder naar elkaar toe. Jupiter staat elke avond een stukje lager, Venus … Lees verder
Wie schön leuchtet der Morgenstern
De eerste helft van de zeventiende eeuw kende Nederland een Gouden Eeuw. Tijdens de tweede helft was het al minder, er was bijvoorbeeld het rampjaar. Zo staat het in de Vaderlandse Geschiedenisboeken, Dat gold vooral voor het westen van Nederland, … Lees verder
Seizoenen, Precessie en IJstijden
De winter is weer begonnen, 21 en 22 december zijn de kortste dagen. En afgelopen week werd er volop geschaatst. Hoe komt het dat het elk jaar weer winter wordt en is dat altijd zo geweest? Alles is feitelijk gebaseerd … Lees verder
Mooie november avonden
De maan komt altijd elke dag een uur later op. De vorige week was dat steeds rond zonsondergang. Op woensdag 9 november was het volle maan. In Azië was toen een gedeeltelijke zonsverduistering te zien. Veel mooier nog was misschien … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: Avondrood, Galileïsche manen, Jupiter, maan, Mars, Saturnus
Een reactie plaatsen
Protonen en antimaterie
Elk atoom bevat protonen. Elk scheikundig element heeft een verschillend aantal protonen. Wie, wat, waarom? Het werd ons gewoon gepresenteerd als een feit op school. Ik snapte er niets van maar vond het razend interessant. Even een korte samenvatting van … Lees verder
Planeet X
Terwijl mijn kleindochter in opdracht van mijn vrouw kunstjes deed in de speeltuin en mijn jongste kleinzoon samen met een vriendje heel hoog schommelde, was ik met mijn oudste kleinzoon op planeet X. We waren een heel eind weg gevlogen … Lees verder
Muziek uit het universum
-‘Opa weet jij hoe het universum er uit ziet?’-‘Nee, dat weet ik niet.’-‘Ik weet het natuurlijk ook niet, maar ik denk dat ik het toch weet.’-‘Vertel.’-‘Het universum is rond en daarin zitten allemaal puntjes.’-‘En wat zijn die puntjes dan?’-‘Dat zijn … Lees verder
Ringen, ruimtepuin en kosmische rampen
De ruimtesonde Cassini-Huygens is in 2017 te pletter geslagen op Saturnus. Maar het was een heroïsch einde: niet alleen maakte hij nog allerlei foto’s die hij naar de aarde stuurde, maar er kwamen ook allerlei data richting aarde afkomstig van … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: Cassini Huygens, DART, Dimorphos, James Webb, Neptunus, Saturnus, Voyager 2
Een reactie plaatsen
Details van Mercurius, onze kleinste planeet
In de Volkskrant van vandaag lezen we:Slechts 200 kilometer: op kosmische schaal is dat niets. Op die afstand vloog de Europees-Japanse ruimtesonde Bepicolombo langs het door kraters getekende oppervlak van Mercurius. In vaktermen heet zo’n manoeuvre een ‘fly-by’: een route … Lees verder
Mars en Venus
Oorlog en Vrede. Dat zijn symbolen die bij deze twee planeten horen. Op 10 mei 1940 kon je ze allebei ’s avonds niet zo lang na zonsondergang in het westen zien. Mijn moeder wist nog dat Mars toen elke avond … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, maatschappij
Tags: Grote beer, Kleine Beer, Mars en Venus, Venus
Een reactie plaatsen
Een majestueuze volle Maan
Komende nacht (9 minuten voor 1) is het exact volle maan. Maar een dag ervoor of erna lijkt de maan ook al helemaal vol. Afgelopen nacht was het helder, de maan stond de hele nacht te schitteren en het licht … Lees verder
Het magneetveld van een planeet en de zon in een lege bel
Mijn kleinzoon vraagt me herhaaldelijk: – ‘zijn er nu al plekken gevonden in het heelal waar leven is?’ -’Nee’, is dan steeds mijn stellige antwoord. –‘Zelfs in de buurt van de aarde op de maan of op Mars, er is … Lees verder
James Webb telescoop
Voor iedereen die zich met astronomie bezig houdt is de Hubble telescoop een begrip. Dankzij die ruimtetelescoop hebben we prachtige foto’s van allerlei ruimte-objecten gekregen, en vooral ook van objecten ver voorbij ons eigen Melkwegstelsel. De structuur van het heelal … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: Esa, Georges van Hal, James Web, James Webb telescoop, Lagrange punt, Nasa, Volkskrant
1 reactie
De baan van de planeten
Heliocentrisch en geocentrischHet planetarium van Eise Eisinga wordt waarschijnlijk op de lijst van wereld-erfgoed geplaatst. Als je dit planetarium bekijkt dan zie je als het ware van buitenaf hoe ons zonnestelsel is opgebouwd. Alle planeten, inclusief de aarde, draaien in … Lees verder
De dierenriem
Wat is de dierenriem?De aarde draait om de zon. Het vlak waarin dat gebeurt kun je projecteren tegen de sterrenhemel. Zo ontstaat er dan in gedachten een soort cirkel aan de hemel. In de nacht zie je in die cirkel … Lees verder
Die arme koningin Cassiopeia
Dit stukje gaat over een aantal sterrenbeelden die je nu heel goed aan de hemel kunt zien, maar met name gaat het over het sterrenbeeld Cassiopeia. Het beeld is gebaseerd op een Griekse mythe over het leven van de Ethiopische … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Een reactie plaatsen
Deneb Algedi
Jupiter staat deze herfst steeds mooi aan de avondhemel. Nu in de vroege avond in het zuiden, begin januari staat hij laag in het westen om in het voorjaar een tijdlang te verdwijnen. Aardig om met een kijker ook steeds … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: Capricornus, Deneb Algedi, Galileische manen, Jupiter, Steenbok, Venus
Een reactie plaatsen
Mare Imbrium
Hoe komt het dat er op de maan grote zwarte vlekken zijn en daarnaast lichtere gebieden met veel kraters? Zo’n grote zwarte vlek wordt ook wel mare genoemd. Vroeger dacht men dat dit misschien een zee was, mare is namelijk … Lees verder
De maan boven de Lek
Voor mooie, soms zelfs overweldigende beelden in de natuur hoef je niet altijd ver te reizen. Natuurlijk, La Palma biedt op dit moment unieke verschijnselen. Duizenden mensen vergapen zich aan het vuur en de lava van de ontketende vulkaan. Ik … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: Jupiter, maan, manen jupiter, Opkomende volle maan, rode maan, volle maan
Een reactie plaatsen
Evenwicht
Het is volle maan. De herfst is begonnen. Net als de oude natuurvolkeren ben ook ik gevoelig voor symboliek. En probeer ik iets te voelen wat bepaalde dingen voor mij zouden kunnen betekenen. Vrijwel gelijktijdig is het vandaag volle maan … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: dierenriem, herfst, papyrus van Hunefer, volle maan, weegschaal
Een reactie plaatsen
Satellieten van de zon, aarde en Jupiter
Satellieten zijn objecten die om een ander object heen draaien. Er zijn vanuit die definitie veel soorten satellieten. Komende avond als het helder is kun je aan de zuidoostelijke hemel veel satellieten zien. Je ziet dan bijvoorbeeld de planeten Jupiter … Lees verder
Geheimzinnige dwergen
Op onderstaande foto zien we de grote Magelhaense wolk, die op het zuidelijk halfrond te zien is, zelfs met het blote oog. Het is een dwergsterrenselsel dat qua gravitatie waarschijnlijk onafhankelijk is van onze eigen Melkweg, het is een min … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, filosofie
Tags: Andromeda melkwegstelsel, dwergsterrenstelsel, Govert Schilling, Magelhaense wolk
Een reactie plaatsen
Andromedanevel
Hoewel het in wetenschappelijke kringen al eeuwen bekend was maakte Copernicus pas in 1543 duidelijk dat niet de aarde het centrale object in onze directe omgeving was maar de zon. Het duurde daarna nog een hele tijd voordat dit gegeven … Lees verder
Is leven uniek?
Eloi Camprubi Casas, postdoc aan de Universiteit Utrecht, probeert uit te vogelen hoe een kleine vier miljard jaar geleden leven is ontstaan. In een artikel van Nemo-kennislink wordt hij geïnterviewd en vertelt er dingen over die mij bijzonder intrigeren. In … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: Eloi Camprubi Casas, Nemo, Nemo kennislink, ontstaan van het leven
1 reactie
Nobelprijs?
In de Volkskrant van afgelopen zaterdag las ik een artikel dat me bijzonder boeide. Toen ik er over doordacht realiseerde ik me dat de impact van dat wat wetenschappers onlangs gemeten hadden wel eens een nobelprijs-winnaar zou kunnen opleveren. Het … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, filosofie
Tags: fijnstructuurconstante, Georges van Hal, Saïda Guellati-Khélifa
Een reactie plaatsen
De Grote Beer
Begin januari maakte ik midden in de nacht een aantal foto’s van de sterrenhemel. Op een van die foto’s was de Grote Beer heel goed te zien. De Grote Beer is een van de meest bekende sterrenbeelden. Zie je de … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: Alioth, Alkaid, Dubne, Grote beer, Megrez, Merak, Mizar, Phecda, Poolster
Een reactie plaatsen
Bepi Colombo en Mercurius
Van de vier rotsachtige planeten van het binnenste zonnestelsel is Mercurius de minst onderzochte. Waarom is Mercurius eigenlijk nog nauwelijks onderzocht, want hij staat per slot veel dichter bij de aarde dan bijvoorbeeld Jupiter of Saturnus? Dat komt omdat de planeet … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: BepiColombo, Esa, Giuseppe Colombo, Jaxa, Joe Zender, Kelly Geelen, Mercurius, MIO satelliet, MPO satelliet
2 reacties
Uranus en Herschel
Constantijn Huygens was dichter, secretaris, componist en amateur wetenschapper. Zijn zoon Christiaan werd in de geest van zijn vader opgevoed, leerde ook musiceren en de beginselen van de muziektheorie maar uiteindelijk hield hij zich vooral met wetenschap bezig. Hij vond … Lees verder
Naderende conjunctie
Jupiter en Saturnus kruipen naar elkaar. Van 17 tot 20 december (19 december ontbreekt) heb ik het proces proberen vast te leggen. Hoe kun je dat zichtbaar maken? Ik heb drie foto’s naast elkaar geplakt, telkens zodanig dat de beide … Lees verder
De ster van Bethlehem
Als je gevoelig bent voor een bepaalde symboliek: komende maandag is het een bijzondere dag. Het is de kortste dag van het jaar, de astronomische winter begint. De wende is exact om 11:02 uur. Maar nu komt het: precies op … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: conjunctie, conjunctie van Jupiter en Saturnus, ster van Bethlehem
1 reactie
Norad
We worden bespied! Maar het interesseert ons niet. We willen misschien zelfs graag in de gaten worden gehouden. Zoals veel mensen graag hun bonuskaart gebruiken. Onschuldige spionage: men wil slechts weten: wat eten we graag. De mensen willen graag overal … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, maatschappij
Tags: kunstmaan, norad, satelliet, stellarium
Een reactie plaatsen
Twee maal het ISS
Gisteren zag ik het ruimteschip ISS samen met mijn kleinzoon. ‘Daar is hij!’ Nee, dat was een vliegtuig. ‘Daar!’ Nee, dat was een helikopter. En toen was hij er dan toch. Mijn kleinzoon vond het mooi. Het ISS leek op … Lees verder
ISS aan de hemel de komende maand
Er zijn weer veel kansen om het ruimtevaartuig ISS te spotten de komende tijd. Steeds vlak na zonsondergang. Er is al een goede mogelijkheid maandagavond 23 november van 18:56 tot 18:59. De weersvoorspelling is redelijk gunstig op dit moment. Hieronder … Lees verder
Mooie avond met maan en maantjes
Het is 20 november. Ik maak een aantal foto’s, iets na zes uur in de avond. Ik zie de maansikkel, ik zie de maan met Jupiter en Saturnus, ik zie vanuit de telestand Jupiter en zijn vier grote manen, en … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: Castor en Pollux, Cosmos 2539, Jupiter, Jupiter en manen, Jupiter en Saturnus, kunstmaan, Lek, maan, Mars, pleïaden
Een reactie plaatsen
Stellarium
Op mijn smartphone staan enkele astronomische programma’s, waaronder skymap. Om snel even te kijken als je ’s nachts buiten bent en dan te zien wat er aan de hemel staat. Maar als ik binnen achter mijn computer zit, waar ik … Lees verder
Mercurius en Spica
Hoe vaak heb ik in mijn leven Mercurius gezien? En hoeveel keren heb ik geprobéérd om deze planeet te zien? Dat laatste best wel vaak. Maar ik zag hem bijna nooit. Mercurius staat zo dicht bij de zon dat de … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: kerk Streefkerk, maan en kraters, Mercurius, Orion, Sirius, Spica, Venus
5 reacties
De kop van de Ram
Het meest opvallende hemelobject de laatste dagen is de planeet Mars. Hij is er al vanaf zonsondergang en daarna ook nog eens een groot deel van de nacht. Deze foto is eergisteravond om kwart voor zeven ’s avonds gemaakt. De … Lees verder
Volle maan in het westen, Venus in het Zuid-oosten
Deze ochtend om 7:22 uur was de maan exact vol. Net iets eerder, even na zessen, maakte ik deze foto. Waar je bij de vorige foto van anderhalve dag eerder nog duidelijk aan de linkerkant van de foto kraters zag, … Lees verder
Neowise en Antares
Vanavond (31 augustus 2020) is het vrijwel volle maan, dus ik ging zo rond half 10 met mijn camera naar buiten en maakte enkele foto’s. Maar ik richtte ook mijn camera naar het westen, daar schitterde de rode reuzenster Antares. … Lees verder
Neowise
Toen de komeet Neowise het beste te zien was, zo’n tien dagen geleden, heb ik hem gemist. Daar baalde ik ontzettend van. Ik herinner me nog goed Hale-Bopp die in het voorjaar van 1997 een hele tijd te zien was … Lees verder
Een eeuwigdurende kalender
In Padua en Venetië zag ik in het verleden klokken die mijn aandacht trokken. Ik noemde het astrologische klokken, alhoewel astrologie soms hooguit een opvallend aspect was van het instrument. Op die klokken was veel meer te zien dan de … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis
Tags: brevier, gulden getal, Idus, Kalenda, kalender, Nonas
2 reacties
De maan, Venus en het ISS
Nu, eind maart 2020, is het ruimtestation ISS weer een aantal keren goed te zien, vanavond was dat rond 8 uur het geval. We hebben al een hele tijd schitterende, bijna wolkenloze luchten. Venus staat al maanden elke avond in … Lees verder
Corona
In de Volkskrant stond een tekening van een coronavirus: een bol met aan de buitenkant uitsteeksels. Aan die uitsteeksels dankt het virus zijn naam. Maar we kennen ook nog een andere corona, de corona van de zon. Dat is de … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, maatschappij
Tags: Corona, Coronavirus, Esa, Maarten Keulemans, Solar Orbiter, Volkskrant Universiteit Utrecht
1 reactie
ISS, Venus en de bijna volle maan
Vrijdagavond, 7 februari 2020. Ik heb hem inmiddels al een aantal keren gezien en ik heb er ook al twee keer over geschreven, het ruimtevaartuig ISS. Het was een prachtige heldere avond en juist deze avond was deze bemande satelliet … Lees verder
Afterglow
Hoe lang duurde de oerknal? Geen flauw idee. Wel weten we steeds meer over wat er onmiddellijk daarna gebeurde. Wetenschappers hebben berekend dat in de periode van 10-36 seconden tot 10-32 seconden na die oerknal, dat is een bijna niet … Lees verder
De kwintencirkel 