Gisteravond was er op NPO2 een prachtige documentaire te zien over een autistische man van 44. Hij woonde nog thuis bij zijn bejaarde ouders en het zag er niet naar uit dat hij zelfstandig zou kunnen gaan wonen, alhoewel de documentaire eindigde met wat hoop. Kees, zo heette de man, was weg van treinen, van dingen natekenen en hij leerde Japans. Maar hij wilde altijd alleen eten want hij kon niet tegen andermans eetgeluiden en schold automobilisten of houtzagers uit voor rotte vis. Hij was compleet egocentrisch en hij was voortdurend bang. Wat daarbij verontrust is dat je ook afbeeldingen en stukjes film zag van een  vrolijke kleuter, van Kees toen hij nog klein was. Hoewel elk kind anders is en ook elke autist anders is slaat de angst toe dat ons kleinkind misschien ook zo’n toekomst tegemoet zou kunnen gaan zien.

Mijn oudste kleinzoon van vijf is nu al weer drie keer naar zijn nieuwe basisschool gegaan. Daarvoor was hij een dag met zijn moeder en met mij naar die school geweest om te kijken. Zijn moeder had hem terdege voorbereid op alles wat hij daar te zien zou krijgen. Binnengekomen gaf hij de juf een vluchtige hand maar stormde vervolgens onmiddellijk op het speelgoed af. Hij zag een doos met treinen en met houten treinrails! Daar ging hij mee aan de slag. Maar zijn spel werd steeds ruw doorbroken, want de juf wilde hem uitgebreid vertellen hoe alles werkte, waar hij kwam te zitten, hoe het naar de WC gaan ging enzovoort. De volgende dag zou deze juf er ook zijn maar de rest van de week had hij een andere juf. ‘Is die juf lief? Hoe ziet ze er uit?’ Hij wilde een nauwkeurige beschrijving van haar. Na de eerste dag was iedereen benieuwd, hoe zou het gegaan zijn? Pff, het was redelijk goed gegaan. Alleen de juf die zong ook in het Engels en dat mocht niet van hem. Hij vertelde dat hij ook had moeten huilen maar dat hij getroost was en dat het toen weer beter ging. Weer een dag later en vol spanning ging hij naar de nog onbekende juf. Ook dat was goed gegaan! Hij had van haar een chromebook gekregen met daarbij een opdracht, maar hij was toen al heel snel “naar youtube gegaan” op zoek naar filmpjes die hij leuk vindt. Foei, dat was niet de bedoeling! Na een hele tijd had hij tegen de juf gezegd: ’sorry juf dat ik naar youtube ging’. Verder had hij met een ander kind heel lang met de trein mogen spelen. En gym vond hij leuk, dat krijgen ze elke dag. De ergste spanning is er nu vanaf.

Al de dingen waar hij mee bezig is worden uitgebreid verwerkt, in zijn spel, in zijn tekeningen. Tot voor enkele weken was hij zeer gefascineerd door alles wat er bij hem binnen in zijn lichaam gebeurt. ‘Opa, wat is een endeldarm?’ Inmiddels kent hij de meeste organen en weet waar ze voor dienen. Omdat hij veel last van zijn darmen heeft gehad vraagt hij bij alles: ‘is dat goed voor de maag en de darmen? En zitten er ook vitaminen in?’ Enkele weken tekende hij voornamelijk mensen met daarin een slokdarm, longen, hart, maag, darmen. Maar nu zit hij weer helemaal in de treinfase.

Hieronder twee tekeningen die hij een week geleden maakte: eerst  een dubbeldekker met daarin allerlei mensen. Een meisje huilt omdat iets uit het raam is gevallen. Daarna een tekening met een oude stoomlocomotief.

Bij de dubbeldekker is opvallend hoe goed alles perspectivisch is getekend. Dat heeft niemand hem geleerd. Ik zal hem morgen als hij weer bij ons is vragen wat ONOON betekent.

Spelen met treinen doet hij meestal alleen, soms ook even met zijn broertje. Hieronder mag zijn broertje het knipperlicht van de overweg bedienen terwijl hij de trein langs laat komen. De trein gaat dan onder zijn buik door (door een tunnel).

Er gebeuren soms ook treinongelukken. Alles is dan een grote chaos en er ontstaat een file op de autoweg. Gelukkig is er dan een takelwagen om de ravage op te ruimen. 

En mij doet het uiteraard ook deugd dat hij zo muzikaal is. Hij kan echt goed luisteren, naar bestaande muziek, maar ook naar zich zelf als hij achter de piano improviseert.

Ik heb er alle vertrouwen in en ik hoop dat hij met de hulp van al die lieve en deskundige mensen in zijn omgeving gelukkig kan blijven en zich zodanig kan ontwikkelen dat hij later zelfstandig door het leven kan gaan.

Had hij ook een beeld bij zijn improvisatie achter de piano? Ik zal het hem eens vragen. Zou zomaar iets met treinen kunnen zijn…