Galileo Galilei was de eerste die in 1610 de vier grootste manen van Jupiter met zijn telescoop zag. Deze manen blijven voor amateur astronomen een dankbaar object. Er is een app die heet “sterbeeld” en daar kun je op zien welke dingen elke avond interessant zijn voor amateur astronomen. Steevast kun je zien waar de grootste manen van Jupiter zich op een bepaald moment bevinden. Nog veel langer ken ik een dergelijke site op internet waar je deze stand over de hele wereld per 5 minuten kunt instellen.

Gisteravond regende het best stevig maar toen ik vanochtend al voor vijf uur wakker werd was het droog. Ik keek naar buiten door het badkamerraam en zag onmiddellijk de maan en Jupiter. ‘Kom op’, dacht ik bij mezelf. Ik kleedde me aan, pakte mijn camera met statief en ging naar buiten. Eerst maakte ik een foto van Jupiter: ik zag gelijk op het scherm ook de vier manen! Daarna maakte ik een foto van onze maan met zijn prachtige kraters. Nog een foto van Jupiter, nu zo dicht mogelijk vanuit de uiterste tele-stand. Toen maakte ik een omgevingsfoto met zowel de maan als Jupiter er op. Tot slot nogmaals een foto van Jupiter met zijn “Galileïsche” manen. Tussen de eerste foto en de laatste zat tien minuten.

Binnen bekeek ik het resultaat op mijn computer. Daarna zocht ik op hoe de manen op dat moment stonden, zowel bij de eerste foto als bij de laatste foto (10 minuten later). Je kon zien dat Io, de maan die het dichtste bij Jupiter staat, vanuit de aarde gezien in vrij snel tempo dichter richting Jupiter aan het bewegen was, dus na tien minuten er al zichtbaar iets dichter bij stond. Verder zag je in die korte tijd geen verschil. Het is de sensatie van de amateur astronoom dat je niet alleen die vier manen ziet, maar dat je ook weet welke maan wie is: zie je dat puntje, links, vlak bij Jupiter? Dat is de maan Io, die door de aantrekkingskracht van Jupiter een extreem soort getijdenwerking vertoont. Bij ons is het eb en vloed, we hebben regelmatig “hoogwater”, maar op die maan wordt er niet water aangetrokken, maar spugen de vulkanen bij “vloed” voortdurend vuur uit.  Je ziet op de foto niet meer dan een puntje maar je weet om welk object het gaat. Door een tijdje te blijven kijken had ik trouwens waarschijnlijk ook zonder app achterhaald welke maan van de vier Io was. Deze maan staat het dichtste bij Jupiter en draait er het snelste om heen. Een uur later had je het verschil absoluut nog veel beter kunnen zien, dat kan alleen als het om Io gaat. Om 10 uur vanochtend ongeveer schoof Io voor Jupiter langs en had ik op de detailfoto van Jupiter zijn donkere schaduw kunnen zien, tenminste:  als het nog donker was geweest….

Op onderstaande afbeelding uit de site op internet zie je hoe de officiële stand was bij de eerste foto, daarna komt mijn eerste foto en dan de laatste foto van tien minuten later. Er onder staat een close-up van Jupiter, daar weer onder de omgevingsfoto met links de maan en rechts Jupiter en als laatste zie je mijn foto van de maan, al weer bijna in het laatste kwartier

De site waar je de stand van de manen van Jupiter per vijf minuten kunt instellen en zien:

http://www.shallowsky.com/jupiter/