Afgelopen weekend waren we in delen van Drenthe en Overijssel. Bij Frederiksoord volgden we de monumentenroute. Aan de hand van allerlei nog bestaande gebouwen uit de negentiende en twintigste eeuw kregen we een beeld van wat er in die tijd werd gedaan met armen en bedelaars uit de grote steden van het westen van het land. Ze kregen een heropvoeding in een kolonie, gesticht door de Maatschappij van Weldadigheid. Er werd een grote nederzetting, een zogenaamde proefkolonie, uit de grond gestampt: Frederiksoord. Zij die er geplaatst werden moesten verplicht elke zondag naar de kerk, mochten de “kolonie” niet uit zonder toestemming, er werd een eigen munt geslagen die alleen geldig was binnen de kolonie en er moest hard gewerkt worden. Woeste heidegronden werden ontgonnen en er werd gewerkt in dienst van de kolonie op een boerderij. Het was nog net geen gevangenis maar dat veel mensen het wel zo ervoeren wordt duidelijk als je ook leest dat mensen soms “ontsnapten” en dan buiten de kolonie ergens op de hei binnen een nacht een plaggenhut bouwden en er een vuur in maakten. Als ze dat voor elkaar kregen en er rook uit de schoorsteen kwam dan waren ze vrij man. Zo leerden we vroeger op school dat mensen in Drenthe in plaggenhutten woonden en het was deels nog eens waar ook.

Iets meer naar het oosten, waar nu de Weerribben zijn, in de kop van Overijssel, was in die tijd laagveen. Daar werd turf gestoken. Aan het begin van de twintigste eeuw was al dat turf op en was het hele gebied verworden tot een nat moeras. Als je dat zo zou laten zou het vrij snel eerst een broekbos worden, daarna steeds droger worden en uiteindelijk zou het helemaal verbossen. Dat vonden veel mensen zonde, want juiste dat natte gebied vond men mooi en werd als aantrekkelijke natuur gezien. Dus nu wordt het beheerd door Staatsbosbeheer die er wandel- en fietspaden in heeft laten aanleggen. Er wordt regelmatig water in gepompt om het nat te houden. Er staan op veel plaatsen borden met uitleg. Turf steken was zwaar werk, dat wordt je al snel duidelijk. Maar nu, in 2021, eind februari op een mistige ochtend is het er heerlijk. De eerste zangvogels lieten al van zich horen, naast natuurlijk watervogels als ganzen.