Gistermiddag heb ik een concert bezocht van het festival Oude Muziek. In de domkerk van Utrecht zongen de leden van het Huelgas Ensemble onder leiding van Paul van Nevel enkele gezangen uit het Eton Choirbook. Het concert was in zoverre bijzonder: het ging om voor mij onbekende muziek uit Engeland van tijdgenoten van iemand als Josquin Desprez. De muziek was duidelijk herkenbaar als muziek uit de hoogrenaissance, maar ook weer zoveel anders als bijv. de motetten van Josquin of Isaac. Wat opviel: de muziek was erg grillig en er werd soms gespeeld met tekstklanken (“oe” heel zacht en laag, “eh’ harder en in een hoger register bijv.) en er waren nog andere manieren om tot klankkleuren te komen, ook door de harmonie (soms opvallende dissonanten). Tegelijk beseffende dat het liturgische muziek was die ingepast zou moeten worden in een dienst was de setting deze middag natuurlijk totaal anders. Bijna anderhalf uur lang hoorden we zang aan een stuk door, soms zelfs verschillende zettingen op dezelfde tekst. Van de originele context klopte daardoor natuurlijk niets. Kunnen wij met 21e eeuwse oren luisteren naar deze muziek zoals die bedoeld is? Ik probeer het. Waren de componisten zelf ook erg religieus zoals bijv. Bach dat was? Ik waag het enigszins te betwijfelen, er was veel gedonder in die tijd in kerken en kloosters, ook in Engeland. Waren het gewoon broodschrijvers, die het wel een sport vonden om met elkaar te concurreren over de origineelste zettingen? Ik zou in ieder geval de religieuze context er een keer bij willen horen, de muziek als onderdeel van een dienst, dan proberen op te gaan in de tekst en de mystieke achtergrond. Maar ja, we leven in de 21e eeuw…
Een deel van de gezangen heeft het Huelgas ensemble al eerder op CD gezet. Fragmenten kun je afspelen op http://www.amazon.co.uk/The-Eton-Choirbook-Huelgas-Ensemble/dp/B00BVJZLDU. Ook op spotify kun je het een en ander vinden.
De kwintencirkel 