Op radio 4 had je een aantal weken de mogelijkheid om je lievelingscompositie op te geven. De volgende week wordt deze hart- en ziellijst gedraaid. Bach is weer nr. 1 met de Mattheus passie. Mozart nr. 2 met het requiem. Vanochtend op radio 4 een goede morgen met een bekende Nederlander (Hans Ablij). Hij komt voor zich zelf uit bij de opera’s van Mozart, met als absolute topper Don Giovanni. Geen slechte keuze wat mij betreft! Uitgangspunt bij de hart en ziellijst is ontroering. De muziek moet je buik raken, niet je hersens. Logisch dat het lijdensverhaal van Bach en het treuren om de doden bij Mozart hoog eindigen. Opvallend is dat geen uitgesproken romantische componisten 1 en 2 worden. In  de romantiek ging het toch vaak juist om dat onderbuikgevoel. Terwijl zeker Bach ook bekend staat om zijn juist ingewikkelde composities, zoals zijn orgelstukken of de Kunst der Fuge. Ik kan emotioneel worden als ik naar de Kunst der Fuge luister. Hoe kan dat? Ik denk: omdat je opeens onderdeel wordt van een universum, omdat je een gevoel van nietigheid krijgt, zoals wanneer je eenzaam hoog in de bergen staat. Tussen onbegroeide rotsen. Naar een sterrenhemel kijkt in de woestijn. Veel componisten lukt dat pas als ze wat ouder zijn. De laatste pianosonates van Beethoven hebben meer diepgang dan eerdere als de bekende Mondscheinsonate of  de Appassionata. De allerlaatste pianosonate van Beethoven eindigt zelfs verstild, iets wat heel bijzonder is bij Beethoven, en zeker bij een laatste deel. Bartok schreef zes strijkkwartetten. Allemaal stukken met veel diepgang. Maar het zesde is weergaloos. Webern schreef niet veel. Hij was een zoeker. Een van zijn laatste werken is zijn strijkkwartet op. 28. Dit kwartet brengt je in een soort microscopische, ja misschien zelfs atomische wereld. Het is zeker geen academische muziek. Seriëlisten van na 1945 maakten van Webern een academicus. Maar Webern maakte ook in dit werk uiterst expressieve muziek! Luisteren, je afsluiten voor je omgeving en er in opgaan. Voor mij zijn dit voorbeelden van stukken die mij heel diep raken zonder dat er directe verwijzingen zijn. Een hart en ziellijst zonder tekst.

Bach, Kunst der Fuge

Beethoven pianosonate nr. 32 ,,eventueel vanaf 9:58 minuten (laatste deel, duurt dan nog ruim 20  minuten)

Bartok strijkkwartet nr.6. Eventueel vanaf 22:30 minuten (4^e deel)

Webern strijkkwartet op. 28