Zwart gat

In de Volkskrant van vandaag staat een interessant artikel waar ik enkele stukjes uit citeer:

zwartgatSterrenkundigen hebben gezien hoe een zwart gat een ster opslokt. Bestek kwam er niet aan te pas en tafelmanieren waren ook ver te zoeken. Sterker: de astronomen hebben vooral de langgerekte boer waargenomen waarmee de maaltijd werd afgesloten. Die duurt al ruim tien jaar. De nieuwe resultaten, deze week gepubliceerd in Science, doen vermoeden dat zulke kosmische vreetpartijen vaker voorkomen dan algemeen wordt gedacht.

Het ‘sterrenrestaurant’ waar het etentje plaatsvond ligt op 150 miljoen lichtjaar afstand, waar twee sterrenstelsels op elkaar zijn gebotst. Vermoedelijk hebben beide stelsels een kolossaal zwart gat in het centrum. Een van die zwarte gaten deed zich op 30 januari 2005 tegoed aan een ster die nét iets te dichtbij kwam.

De kosmische ‘boer’ werd in 2011 voor het eerst zichtbaar met grote radiotelescopen. In de jaren daarna werd hij steeds langgerekter. Uit de metingen leiden de sterrenkundigen af dat het gas in de straalstroom met een kwart van de lichtsnelheid beweegt – ongeveer 75.000 kilometer per seconde.

Het zwarte gat in de kern van ons eigen Melkwegstelsel snackt ook af en toe een ster, zegt Markoff. ‘Gemiddeld misschien eens in de tien- à honderdduizend jaar. Dit soort metingen leren ons veel over de details van het proces, en ook over de frequentie waarmee zoiets gebeurt.’

Het eerste waar ik aan dacht was de foto die een facebook-vriend maakte van een grote sprinkhaan die een kleine sprinkhaan zat op te eten. Ook moest ik denken aan iets veel fundamentelers: het leven bestaat dankzij het feit dat het sterft en vaak wordt omgevormd tot voedsel. Als dat niet zo zou zijn dan zou alles altijd blijven leven en zou al het leven vreselijk in de knoei komen: er is immers geen plaats voor alles en iedereen. Dus bomen gaan dood, planten gaan dood, dieren gaan dood, mensen gaan dood. Dat kan op een vrij vreedzame manier gebeuren, gewoon ouderdom, maar het kan ook op een meer gewelddadige manier. In de bio-industrie is de mens daar erg goed in geworden. De voornaamste functie van levende wezens is dan: ze dienen tot voedsel. Deze wrede manier is niet alleen aan de menselijke geest voorbehouden. Filmpjes van spinnen die andere dieren vangen, opsluiten en geleidelijk oppeuzelen. Zwarte gaten doen dat dus ook. Maar ook de aarde zelf. De aarde vangt voortdurend meteorieten waarvan de meeste in de dampkring verbranden. Is dat ook voedsel voor de aarde? Alles wat er in onze dampkring zit is een mengsel van stoffen die er al een hele tijd waren tot en met nieuwere stoffen. Die we zelf produceren zoals CO2. Maar ook “sterrenstof”. De bouwstenen van het leven komen misschien van “ingevangen kometen” is een theorie die nog steeds door een aantal wetenschappers gehanteerd wordt.

Als we deze schranspartijen van zwarte gaten helemaal zouden begrijpen, en vergelijkbare processen op micro-niveau zouden snappen, dan zouden we misschien ook iets meer van ons zelf begrijpen. En van onze complexe, schijnheilige(?) en in de loop van de tijd steeds maar veranderende kijk op ethiek.

Over Pieter Simons

Docent muziektheorie. Interesses: geschiedenis algemeen, kunstgeschiedenis, lokale geschiedenis, muziek en muziektheorie, filosofie, astronomie, fotografie, natuur, wilde bloemen. En daarnaast allerlei maatschappelijke dingen als onderwijs en opvoeding
Dit bericht werd geplaatst in Astronomie en getagged met . Maak dit favoriet permalink.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.