Mijn oudste kleinzoon Gijs heeft al op aardig wat orgels gespeeld. Hij probeerde het zich voor de geest te halen: in Gouda in de St. Jan op alle vier de orgels: het Moreau orgel, het kistorgel, het koororgel en het kabinetorgel. Maar ook speelde hij al diverse keren op het orgel van de Pauluskerk en ook op het orgel van de Lutherse kerk. In Rotterdam op het orgel van de Laurenskerk twee keer, en ook op het orgel van de Doopsgezinde gemeente. In Schoonhoven op twee orgels, dat van de Bartholomeuskerk en dat van de Oud-Katholieke kerk. In Middelburg op het orgel van de Nieuwe kerk en in Haarlem op het orgel van de st. Bavo. Dat waren wel erg veel orgels in protestantse kerken. Als je het huisorgel van de Oud-katholieke kerk niet meetelt dan was deze dag een heuglijke dag: hij speelde nu op het Picard-orgel van de Servaasbasiliek in Maastricht, een super katholieke kerk.

In de Franse tijd is Maastricht 20 jaar lang bezet geweest en hoorde het ook 17 jaar bij Frankrijk. Kerken en kloosters moesten het vooral in de beginperiode, nog voor de komst van Napoleon, ontgelden. De eeuwenoude Servaasbasiliek werd omgevormd tot een grote paardenstal voor de Franse troepen. Het orgel werd vernield. Een deel van de kostbaarheden heeft men kunnen redden en gelukkig bleef in het westdeel de prachtige hooggelegen kapitelen galerij en de nog hoger gelegen keizerzaal gespaard.
In 1804 kocht het kerkbestuur het orgel uit de Dominicanerkerk, die door de opheffing van de kloosterorden in 1796 leeg was komen te staan. De bouwer van het orgel is niet bekend, maar gedacht wordt aan Peter Briesger, die het rond 1650 zou hebben gebouwd. In 1734 wijzigde Jean-Baptiste Le Picard het orgel naar een meer Waalse signatuur. Vlak voor 1804 werd het orgel onderhouden door Joseph Binvignat, die het orgel ook overbracht naar de Sint-Servaasbasiliek en iets aanpaste voor gebruik aldaar. Het orgel wordt door sommigen een Binvignat-orgel, door anderen een Picard orgel genoemd. Het heeft in ieder geval een opvallende Franse klank. In de 19e en vroege 20e eeuw onderging het orgel nog vier restauraties. Tijdens de algemene restauratie van de kerk eind 20e eeuw is ook het orgel opnieuw en zeer ingrijpend gerestaureerd door de orgelbouwer Verschueren uit Heythuysen. De Franse invloed zien we nog steeds ook in de benamingen van de registers terug:

• Koppels
• Speelhulpen

We werden zeer vriendelijk ontvangen door hoofdorganist Marcel Verheggen, die ons alle registers demonstreerde. Daarna mocht Gijs.

We gingen na afloop nog de crypte in en zagen in de verte het graf van Servaas. Ik vertelde wat het woord basiliek eigenlijk betekende en we keken naar de bijbehorende attributen bij het altaar.
-‘Opa, hier mag je niet zomaar doorlopen, je moet eerst knielen.’
Dat wist hij al, je mag het altaar met het Allerheiligste niet zomaar oneerbiedig voorbijlopen. Ik vertelde dat je dan eigenlijk ook een kruisteken moest maken. Ik deed het voor. Nieuwsgierig probeerde hij het na te doen.

We zagen in Maastricht nog het Conservatorium, de huizen waar de eerste studentenkamers van Oma Frens en opa Pieter waren, de oudste stadspoort van Nederland (de Helpoort, die naam was erg interessant), de Bisschopsmolen waar we een vlaai kochten, we liepen nog boekhandel Dominicanen binnen, de voormalige kerk waar het Picard orgel vandaan kwam en ook liepen we de OLV basiliek binnen om naar het orgel te kijken. Bij binnenkomst daar stond een groot beeld van Christoffel, als je die groette dan kreeg je die dag geen ongeluk. Hij werd door ons allen nadrukkelijk gegroet.

Thuis gekomen klom hij onbevreesd in het topje van een boom in de tuin. Christoffel waakte over hem. Ook maakte hij in de gang een altaar en maakte uiteraard al knielend een kruisteken.

Boven was het orgel van de Nicolaasbasiliek. Hoe zat het daar met de registers? Gijs gaf een mooie demonstratie. Hij had goed opgelet bij de demonstratie van Marcel Verheggen.

Na het eten ging hij met ons weer terug naar broertje en zusje in Schoonhoven. Zijn jongste zusje had een feest georganiseerd. Daarbij waren er geen orgelklanken, maar er werd gedanst op de funky klanken van Prince. Ook papa, mama, opa en oma deden mee. Wat zullen we allemaal lekker geslapen hebben!