Overal in Europa gist het. Twee jaar eerder heeft Amerika zich onafhankelijk van Engeland gevochten. Frederik de Grote van Pruisen sluit een vorstenverbond met Saksen en Hannover. Ze willen de macht van Jozef II indammen. Deze wil bijv. Beieren inlijven, in ruil voor de Zuidelijke Nederlanden. Ook op een andere manier laat Jozef II zien dat er met hem niet te spotten valt. De kroon van Hongarije wordt naar Wenen verplaatst wat veel kwaad bloed zet. En ook: het grootste deel van de kloosters in de landen die horen bij het Habsburgse rijk wordt op diens last opgeheven. Maar ook: de krim wordt aan Rusland verkocht voor een jaargeld door de laatste leider van dat land. En in Frankrijk is Marie Antoinette het middelpunt van een rel over haar buitensporige privé-uitgaven. In Nederland wordt stadhouder Willem V het gezag van het garnizoen van den Haag ontzegd door de Staten van Holland waarna hij naar Nijmegen vlucht. Ga zo maar door, en het ergste moet nog komen. Vier jaar later begint de Franse revolutie. Europa en de wereld worden nooit meer wat ze geweest zijn.

Aan een schrijftafel in de Singerstrasse in Wenen schrijft intussen met rode koontjes Wolfgang Amadeus Mozart  achter elkaar maar liefst zes strijkkwartetten. Ze worden in januari uitgevoerd in aanwezigheid van Joseph Haydn. Een maand later worden ze nog een keer gespeeld, nu is ook vader Leopold erbij. Haydn zegt tot hem: In alle eerlijkheid zeg ik u: uw zoon is de allerbeste componist die ik ken. Hij heeft niet alleen veel smaak maar hij bezit ook een buitengewoon compositorisch vakmanschap.
En Joseph Haydn, de gevierde meester aan het koninklijke hof, heeft niet te veel gezegd. Wat een briljante stukken zijn het, alle zes die kwartetten. Ook Mozart was gevoelig voor deze lof van papa Haydn en draagt ze vervolgens aan hem op. En dat vakmanschap: luister eens naar het laatste deel van het eerste van de zes kwartetten , KV 387. Het stuk is geschreven in de sonatevorm, waarbij enkele thema’s fugatisch uitgewerkt worden en ook nog eens gecombineerd worden tot dubbelfuga’s. Mozart draait er zijn hand niet voor om, en alles klinkt volkomen vanzelfsprekend, zo natuurlijk en zo briljant.

Geniet ervan met gesloten ogen, probeer je het zaaltje vlakbij het Mozarthuis voor te stellen waar nog steeds kamermuziek wordt uitgevoerd, ik heb er twee keer eerder een concert bijgewoond. De stukken werden uitgevoerd in de Sala Terrena. Mozart zelf heeft er trouwens ook vier jaar eerder gewoond. Het gebouw van de Duitse ridderorde was toen net klaar, gebouwd in Venetiaanse renaissancestijl. Bisschop Coleredo sponsorde de concerten aldaar en was zelf een groot liefhebber van de muziek van Mozart. De perfecte locatie dus nog steeds. Met een glunderende papa Leopold (die een jaar later sterft) en een oprecht verbijsterde Haydn (‘hoe krijgt hij het voor elkaar…’).

Je kunt ook je ogen open houden en de partituur proberen te volgen. Ik heb er met wat kleurtjes analytische gegevens ingezet. Over de sonatevorm en de fugato’s. Niet alleen Europa barst uit zijn voegen. Ook de weergaloze muziek van Mozart spat al  zijn energie bruisend de wereld in.