Vanochtend op de radio was muziek van Tomás Luis de Victoria, meestal “da Vittoria” genoemd te horen. Deze muziek is geschreven in 1572. Da Vittoria, een Spaans componist, is in Madrid geboren maar hij werd door koning Philips II naar Rome gestuurd om zich verder in de muziek te bekwamen. Blijkbaar waren zijn talenten in Madrid al opgevallen. Sterk onder invloed van Palestrina schrijft hij daar in dienst van een klooster vele motetten en missen.
1572, dat is een jaartal waar ik onmiddellijk allerlei gedachten bij heb. Sommigen zullen weten dat toen den Briel door de geuzen werd ingenomen. Dat moment wordt als het begin gezien van een kentering in de Spaanse opstand. Philips II is in die tijd en in de geschiedenisboeken nog steeds de gehate koning van Spanje die Alva op ons afstuurde om iedereen weer in het gareel te krijgen. In Spanje intussen (en nog steeds) is het de meest populaire koning die er misschien ooit geweest is. Zo kan het verkeren.. Het plunderzieke en onderbetaalde leger van Willem van Oranje nam in datzelfde jaar Roermond in. De stad werd geplunderd. Vooral de kloosters moesten het ontgelden. In ieder geval 12 kartuizers werden vermoord, volgens sommige verhalen nog veel meer en ook bedienden en geestelijken van andere kloosters. Intussen schrijft da Vittoria in Rome, in een vredig klooster, deze hemelse muziek..
Vadam et circuibo civitatem (Nordic Voices Chandos HSA0402)
De muziek van het motet begint na ongeveer 15 minuten in de uitzending, die je zo gewenst ook compleet kunt terug beluisteren via onderstaande link.
http://www.radio4.nl/tussenhemelenaarde/uitzending/518728/tussen-hemel-en-aarde
De tekst van het motet is ontleend aan het hooglied.
Het eerste couplet kun je ook via onderstaande player horen.
| Vadam et circuibo civitatem per vicos et plateas. | Ik zal opstaan en me begeven in de stad, in de straten en op de brede wegen. |
| Quaeram quem diligit anima mea: quaesivi illum, et non inveni. |
Ik zal zoeken de persoon die mijn ziel liefheeft: Ik zocht hem maar vond hem niet. |
| Adiuro vos, filiae Hierusalem, si inveneritis dilectum meum, ut annuntietis ei, quia amore langueo. | Ik vraag u, o dochters van Jeruzalem, als gij mijn geliefde vindt, dat gij hem zegt, dat ik ziek ben van liefde. |
| Qualis est dilectus tuus, quia sic adiurasti nos? | Wie is uw geliefde, meer dan een andere geliefde, dat gij ons zo blijft bevragen? |
| Dilectus meus candidus et rubicundus, electus ex millibus: | Mijn geliefde is wit en edel, de voornaamste onder duizenden. |
| talis est dilectus meus, et est amicus meus, filiae Hierusalem. | Hij is mijn geliefde, en hij is mijn vriend, o dochters van Jeruzalem. |
| Quo abiit dilectus tuus, O pulcherrima mulierum? | Waarom is uw geliefde verdwenen, o edelste onder de vrouwen? |
| Quo declinavit et quaeremus eum tecum? | Waarom is uw geliefde weggegaan en vraagt u om hem samen te zoeken? |
| Ascendit in palmam, et apprehendit fructus eius. | Hij is opgestegen in een palmboom en hij heeft zijn vruchten geoogst. |
De kwintencirkel 