Als iemand cadeautjes krijgt moet iedereen een cadeautje krijgen, anders is het oneerlijk. Van een kind van drie jaar kun je dergelijke uitspraken misschien nog als normaal ervaren, maar bij iemand van zeven denk je eerder aan een verwend nest dat nooit tevreden is. Toch is mijn oudste kleinzoon vaak al met een heel klein dingetje tevreden en gaat hij meestal als een vrolijk jongetje door het leven. Maar dat gevoel van grote oneerlijkheid blijft en het is heel diep en echt en het is, ondanks alle pogingen om die dingen uit te leggen, totaal niet weg te krijgen. Dus als iemand anders jarig is dan heb je dik kans dat hij van de vroege ochtend tot de late avond blijft huilen en schreeuwen: ‘dat is oneerlijk!’ Het feestje van de jarige heeft dan helaas veel aan glans verloren, liever gezegd: het is grondig verpest. Toen zaterdag zijn jongste zusje vier jaar werd ging het goed. Mijn kleinzoon logeerde een nachtje bij ons en pas de dag erna, toen de cadeautjes van papa en mama al lang gegeven waren, kwamen wij er met hem ook bij. Maar hij wilde er niet bij zijn op het moment dat wij ons cadeau gaven. Dus ging hij toen we binnen kwamen gelijk naar zijn kamer  om daar orgel te spelen. ‘Ik ga heel oneerlijke muziek spelen, heel erg hard’. Pas toen alles uitgepakt was kwam hij erbij. Hij kon het niet laten om snel nog even tegen zijn zusje te zeggen: ‘zo oneerlijke’. Elk kind kreeg toen hij er ook bij was van ons nog een klein cadeautje en de rest van de dag werd er gezellig taart gegeten en gespeeld. Mijn jongste kleinkind had zo een prachtverjaardag.

Op dat soort momenten merk je weer hoe extreem hij kan zijn in zijn autisme. In de kern kan hij zich op geen enkele manier verplaatsen in hoe een ander zich voelt en blijft hij hangen in zijn eigen gevoel: ‘ik wil ook een cadeau’. Eigenlijk geldt dit trouwens voor alles wat hij graag wil en op het moment dat broer of zus iets krijgt, of iets mag dat hij ook wil, dan zal en dan moet hij dat uiten:  ‘dat is oneerlijk.’ Gelukkig is hij wel te paaien als er op de korte termijn iets tegenover staat: ‘nú mag je zusje dat maar jij mag hetzelfde de vólgende week’. (Bijvoorbeeld een dagje bij papa op het atelier zijn.) Maar: ‘jij bent over een half jaar jarig, dan krijg jij ook cadeautjes’, dat ervaart hij als afschepen. Dat is nog een brug te ver.

Zijn ouders en ook wij, een van de grootouderparen, leren om daarmee te leven en mee om te gaan. We leren hem om, als er iets oneerlijks is, dat hij dat gewoon mag voelen. Dat is nu eenmaal zo. Maar vragen aan hem om het  alleen te denken, niet om het steeds te zeggen. En bij bepaalde omstandigheden moet hij er gewoon niet bij zijn, zoals bij de verjaardag van zijn  broer of zus. Net zoals hij om een heel andere reden ook compleet gaat flippen als er teveel prikkels zijn zoals bij een feestje op school of bij een klassen-uitje. Om hemzelf en de rest van de klas te beschermen blijft hij dan thuis of gaat hij naar opa en oma. Er blijft voor hem nog genoeg over om door van slag te raken. Af en toe komt hij een verdwaalde mug tegen of loopt er in zijn buurt een loslopende hond…..

Gisteren haalde ik hem op van school. Wat duurde dat lang zeg, het hele schoolplein was al leeg en de kinderen van de BSO waren met hun begeleiders al vertrokken.
-‘Waarom ben je zo laat? Ik begin het al behoorlijk koud te krijgen.’
-‘ik was aan het bellen’ vertelt hij met een stoute lach op zijn gezicht.
-‘Aan het bellen? Wat bedoel je.’
-‘Ik was met de bel aan het spelen.’
-‘Welke bel?’
-‘Die bel die de juf gebruikt als het stil moet zijn.’
Het werd me nog niet duidelijk of hij nu had moeten nablijven of dat hij zich muzikaal aan het uitsloven was geweest na school en daarom zo laat was. Enfin, we gingen naar huis. Daar hielp ik hem een klein half uurtje met zijn oefeningen met noten spelen voor de orgelles. Een van de liedjes die hij moest spelen was ‘grote God, wij loven u, LB 444.’ Hij weet inmiddels dat LB Liedboek betekent, ik heb de tekst van dat liedje op internet met hem opgezocht en we lazen het samen.

Hij maakte nog twee extra manualen bij zijn duplo-orgel en improviseerde daar op. Aan de piano speelde hij allerlei Sinterklaasliedjes. Hij zocht zelf uit hoe hoe hij die moest spelen, gewoon op zijn gehoor. In de linkerhand speelde hij feilloos de juiste akkoorden. Voor de rest was hij voornamelijk bezig met allemaal dingen rond het heelal. Op een gegeven moment moest ik kijken naar een opstelling van “size comparison “ van 10 door hem ontdekte exo-planeten. Deze had hij op de rand van de bank gelegd en er lagen naamkaartjes bij. Hij, als ontdekker van deze vreemde objecten, mag er natuurlijk zelf een naam aan geven. Er waren mooie ludieke namen bij. Zo werd ook mijn vrouw vernoemd, en ook zijn orgeldocent, deze zelfs twee keer.

-‘Opa, ik wil er een muziekje bij spelen en dan moet jij deze exoplaneten filmen, kijk zo:’
Hij bewoog zogenaamd met een camera in zijn hand heel langzaam van klein naar groot langs de opstelling van zijn ontdekkingen.
Ik begreep wat hij bedoelde en we gingen aan de slag. Het filmpje werd er gelijk in een keer opgezet. Hij speelde als achtergrondmuziek op de piano “Grote God wij loven u”. Ik aarzelde of we het niet over moesten doen. Hij speelde namelijk een paar fouten en ik wist dat het beter moest kunnen. Maar ik besloot het zo te laten, hij zelf vond het ook goed. We gingen achter de computer zitten en we maakten nog een titel erbij. Het filmpje moest van hem op youtube. Zodat mensen die een filmpje gingen zoeken over ”size comparison” ook bij dat filmpje uit zouden komen. Zijn naam hoefde er niet bij. Ik vond het onschuldig genoeg om het te doen en heb alles gedaan zoals hij het wilde.

Na het eten gingen we naar huis, hij tuurde omhoog: er waren helaas geen sterren. Zijn broertje en zusje stonden op het punt om naar bed te gaan. Zij hadden ook een leuke middag gehad. Zijn broertje had een vriendje van school mee mogen nemen. Zijn zusje was apetrots dat ze de eerste schooldag had gehad en het was ook nog eens erg leuk geweest. Morgen wilde ze weer! Ze vonden het trouwens niet oneerlijk dat hij bij opa was geweest. Iedereen was blij.