Het is volle maan. De herfst is begonnen. Net als de oude natuurvolkeren ben ook ik gevoelig voor symboliek. En probeer ik iets te voelen wat bepaalde dingen voor mij zouden kunnen betekenen. Vrijwel gelijktijdig is het vandaag volle maan en begint ook de astronomische herfst. Bij volle maan staan vanuit de aarde gezien de zon en de maan recht tegenover elkaar. De maan komt dan precies op als de zon ondergaat. Behalve bij een maansverduistering zien we bij volle maan hoe het zonlicht het gehele maanoppervlak verlicht, of liever: we zien op de maan over zijn hele oppervlakte de weerkaatsing van het zonlicht. Dat is eens per maand zo, bij een wolkeloze hemel zie je dan de hele nacht, als er tenminste geen kunstmatige verlichting in de buurt is, de zachte gloed van dit indirecte licht en de mooie geheimzinnige schaduwen die het opwerpt. Dit was vannacht het geval. Het levert een prachtige sfeer op. Zowel in de avond als vroege ochtend heb ik er van genoten. Doordat er veel vocht in de lucht zat was het maanlicht ietwat diffuus.

Het begin van de astronomische herfst (en ook van de lente trouwens) kan je zien als een kort precair moment waarbij overal op aarde de dag even lang is als de nacht. Er is even een soort evenwicht, de balans slaat nog niet uit. Precies op dat moment laten de astrologen het teken weegschaal beginnen, de balans bij uitstek. Deze balans zien we bij veel volkeren en godsdiensten. Bij oude voorstellingen van de Egyptenaren zien we deze weegschaal vaak afgebeeld. Op onderstaande afbeelding zien we een fragment uit de papyrus van Hunefer met een voorstelling van het wegen van het hart.

Op wikipedia lezen we hierover:

Het wegen van het hart was in de Egyptische mythologie de benaming voor de ceremonie waarvan werd gedacht dat een overledene die direct na zijn overlijden moest afleggen in de Hal van de Twee Waarheden. In het midden van de hal stond een grote weegschaal. Aan de ene kant van de weegschaal lag de Veer van de Waarheid. Aan de andere kant moest de dode zijn hart neerleggen. Anubis, de God van de doden, zat bij de weegschaal. Thoth, de god van de wijsheid, schreef de uitkomst van de test op en Osiris, de god van de onderwereld, de vruchtbaarheid en de wederopstanding overzag het geheel. Als het hart even zwaar was als de veer, mocht de dode door naar de poorten van Yaru, het hiernamaals. Als het hart zwaarder was, sloeg de weegschaal door en kon het monster Ammit bij het hart en zij at het op. Een ander monster at het huis van de ziel op en de ziel alleen moest eeuwig over de aarde zwerven.

Ook bij de Christenen worden de zieltjes gewogen, wie te licht bevonden wordt komt in de hel. In 2017 maakte ik onderstaande foto in Vézelay. De mens wordt gewogen, aan de ene kant door de aartsengel Michael, aan de andere kant door de duivel. Allebei krijgen ze hun deel in de hoeveelheid mensenzieltjes.

De weegschaal als dierenriemteken, het begin van de herfst, is ook vaak afgebeeld zoals hier buiten aan de kerk van Autun. Deze foto is eveneens gemaakt door mij in 2017

Vanochtend zag ik drie koolmeesjes. Ze sprongen op, vlogen een kort stukje en streken weer neer. Zoals je dat vooral in de winter zo vaak ziet. Net alsof ook zij aangaven: de winter komt er aan, de nachten worden weer langer dan de dagen. Even later op bijna dezelfde plek verscheen een winterkoninkje, ook al zo brutaal olijk!

Het is dus herfst. De combinatie met de volle maan maakt het gevoel van een keerpunt extra sterk. Onwillekeurig denk ik aan de vele wereldproblemen die je steeds meer het gevoel geven dat de aarde op een soort keerpunt is aangekomen. Voorbij dat evenwichtspunt gaat het de andere kant uit. Alsof ook de volle maan ons waarschuwt: let op, deze herfst is anders dan anders, het is erop of eronder. Maar ik weet ook: alles is cyclisch. Er komt weer een volle maan, er komt weer een lente. Ik geef me over aan de weegschaal, die langzaam doorslaat naar de kortste dag. Die doorslaat naar de nieuwe maan. De ene cyclus duurt een jaar, de andere een maand.  En ik denk aan de jolige zangvogeltjes in onze tuin, zij lijken alleen maar blij te zijn.  En ik denk aan de prachtige sfeer van afgelopen nacht. En ik kijk uit naar de mooie sterrehemels die de winter ons weer gaat laten zien.  Jupiter en Saturnus begeleiden ons nu al, de hele herfst staan ze aan de avondhemel.  Het is volle maan. De herfst is begonnen.