Van de vier rotsachtige planeten van het binnenste zonnestelsel is Mercurius de minst onderzochte. Waarom is Mercurius eigenlijk nog nauwelijks onderzocht, want hij staat per slot veel dichter bij de aarde dan bijvoorbeeld Jupiter of Saturnus? Dat komt omdat de planeet erg  heet is (350 graden celsius) en omdat hij zo dicht bij de zon staat. Als je er een raket naar toe stuurt wordt die steeds sterker door de zon aangetrokken. Om hem om een baan om Mercurius te brengen moet je heel erg remmen. Dat kost geweldig veel brandstof, tenzij er andere middelen zijn om daar aan te komen. En die zijn er. Je scheert een aantal keren langs de aarde, Venus en ook Mercurius zelf, vooral om af te remmen. Met een raket die 4100 kg zwaar is zijn er maar liefst 9 scheervluchten nodig voordat hij in staat is om in de goede baan te komen met de juiste snelheid. Dit principe van scheervluchten is bedacht door de Italiaan Giuseppe Colombo, liefkozend Bepi Colombo genoemd. Ter ere van deze in 1984 overleden wetenschapper is in de negentiger jaren van de vorige eeuw het BepiColombo-project bedacht. Uiteindelijk is het een project geworden waarbij twee satellieten in een baan om Mercurius gebracht moeten worden, de satelliet MPO van de Europese Esa en de satelliet MIO van het Japanse Jaxa . De laatste onderzoekt vooral de magnetosfeer van Mercurius. MPO onderzoekt vooral de atmosfeer en de samenstelling van de geologische ondergrond. Met zijn twee sondes zal BepiColombo de tweede missie zijn die ooit in een baan rond Mercurius is geweest en de meest complexe. Boordevol wetenschappelijke instrumenten, zal het proberen om veel verwarrende vragen te beantwoorden: waarom is er ijs in de poolkraters van de verschroeide planeet? Waarom heeft Mercurius een magnetisch veld? En wat zijn de mysterieuze ‘holtes’ op het oppervlak? Meer te weten komen over Mercurius zal tegelijk ook licht werpen op de geschiedenis van het hele zonnestelsel.

Zoals gezegd moet er flink geremd worden. Een rechtstreekse vlucht naar Mercurius zou niet langer dan 8 maanden hoeven te duren. Maar het duurt meer dan zeven jaar! De module is trouwens al gelanceerd, dat was oktober 2018, Pas december 2025 komt hij in een baan om de planeet. Enkele maanden later, maart 2026, kunnen de wetenschappelijke onderzoeken pas echt starten. De MIO-satelliet zal niet veel langer dan 1 jaar meegaan, de MPO satelliet zal 2 tot 5 jaar zijn werk blijven doen. In de begroting is 1,4 miljard euro uitgetrokken. Honderden wetenschappers zijn er al 20 jaar mee bezig geweest, en ook nu, vooral in het controlecentrum in Darmstadt, zijn voortdurend een aantal wetenschappers de komende jaren actief. Wat levert het op en wat heeft het al opgeleverd? Heel veel werk op hoog niveau. Alle landen die geld geven aan de ESA nemen ook deel in de wetenschappelijke opdrachten. In Nederland zijn dat een bedrijf dat de geavanceerde zonnepanelen heeft gebouwd en het bedrijf Bradford in Heerle, nabij Roosendaal, dat de “motor” heeft gemaakt.

Indirect worden er door de innovaties altijd weer onverwachte toepassingen bedacht. Maar de fundamentele inzichten die deze missie kunnen leveren kunnen revolutionair zijn. Een van de dingen die er uit kan komen is dat de biochemische processen die wij kennen slechts een fractie zijn van wat er nog meer is op dat gebied. Wij leven in een wereld waarin zuurstof essentieel is. Op Mercurius en wie weet waar nog meer zijn andere elementen veel belangrijker. En als we daar meer van zouden begrijpen zouden allerlei onbegrepen processen bij het ontstaan van het zonnestelsel misschien eindelijk eens wat meer duidelijk gaan worden.

Ik volgde een seminar van 2 uur met twee lezingen die aan dit project gewijd zijn. De twee wetenschappers die deze lezingen hielden zijn betrokken bij het project. Kelly Geelen vertelde over alles wat er kwam kijken voordat de satellieten gelanceerd waren. Met veel foto’s erbij kreeg je een aardige indruk. Alles werd in Noordwijk geassembleerd maar moest toen met vier vrachtvluchten vanuit Schiphol naar een enorme zeecontainer die het op zijn beurt weer vervoerde naar Frans Guyana. Daar moest het weer in elkaar gezet worden en opnieuw getest voordat het met een Ariane raket in 2018 de aarde kon verlaten. Daarna zat het er voor Kelly op, nu is ze bezig met een Mars-missie. Joe Zender is nog steeds bij het project betrokken en volgt alles als een van de wetenschappers in Darmstadt. Hij vertelde over wat de satellieten allemaal gaan doen en hoe de hele reis verloopt. Het was heel boeiend om zo alles uit de eerste hand te horen. Het publiek bestond uit vooral middelbare scholieren met een beta-richting die mogelijkerwijs iets willen gaan doen in de ruimtevaart. Ik zat er bij als geïnteresseerde buitenstaander die meer dan vijftig jaar geleden op de middelbare school twijfelde of hij astronomie wilde gaan studeren of iets met muziek wilde gaan doen. Het werd muziek. Maar ik was wel de enige van het gezelschap vanmiddag die ooit Mercurius met zijn blote ogen had gezien. Niemand van de mensen die het webinar volgde had deze planeet wel eens gezien! Ik wel. Net als Joe Zender trouwens.