St. Maximin la Sainte Baume

Maximin was een bisschop uit de vierde eeuw. Hij ontdekte de crypte waar Maria Magdalena begraven zou zijn. Volgens een legende zou Maria Magdalena er op uitgetrokken zijn om mensen tot het Christendom te bekeren. In de Provence ging ze wonen in een grot, van daaruit deed ze haar zendingswerk en leefde ze in alle soberheid. Niet alleen Maria Magdalena naar ook bisschop Maximin is heilig verklaard en naar hem is de stad St. Maximin la Sainte Baume genoemd.

Deze stad bevindt zich in een vlakte met wijngaarden, begrensd door het massief van Sainte-Baume, de bergen van Aurélien en de berg Sainte-Victoire. De stad bestond al in de Romeinse tijd maar kreeg haar bekendheid doordat hier dus Maria Magdalena begraven zou zijn. Haar graf raakte in de middeleeuwen in de vergetelheid totdat de overblijfselen in 1280 terug werden gevonden in een crypte uit de 4e eeuw.  Karel II van Anjou, graaf van de Provence en neef van Saint-Louis, koning van Frankrijk gaf opdracht tot de bouw van een basiliek.

De stad Saint Maximin werd vanaf toen een centrum van bedevaart. De basiliek staat er nog en is het grootste gotische gebouw in Zuid-Frankrijk. De reliekschrijn met de schedel van St. Maria Magdalena kan nog steeds worden vereerd in de crypte van de basiliek.

Vlak voor de Franse revolutie besloten de dominicanen, die de basiliek beheerden als onderdeel van hun klooster, om een nieuw groot orgel te laten bouwen. Dit orgel kreeg maar liefst vier manualen. Het verhaal wil dat toen de revolutionairen naar de basiliek kwamen om het meubilair inclusief het orgel te vernietigen, de organist van die tijd, de heer Forcade, het revolutionaire lied “Marseillaise” speelde voor de revolutionaire autoriteiten. Het redde het nog gloednieuwe orgel van de sloop. De Dominicanen werden echter verdreven en de plaats verloor enige tijd zijn belang door de secularisatie van de Franse republiek. Omdat het nu “gewoon weer een orgel” was in een klein plattelandsdorpje in de 19e eeuw, bleef het gelukkig in zijn oorspronkelijke staat bewaard, het werd niet gemoderniseerd. Zo is dit orgel een van de weinige grote Franse instrumenten waarin het originele materiaal van orgelbouwer Jean Esprit Isnard in zijn geheel bewaard is gebleven: 2960 pijpen, behalve dan de basoctaven van de bourdons die bij de laatste reconstructie in 1986-1991 door M. Yves Chabourdin zijn vervangen door metalen bourdonpijpen. De originele opdracht is nog bewaard gebleven. We lezen daar bijvoorbeeld dat de toetsen van ebbenhout moeten worden gemaakt, maar de toetsen met mollen en kruizen van ivoor. Zo zien we dus dat de “witte toetsen” juist zwart zijn en de zwarte toetsen “wit”. Het is nu een van de weinige Franse barokorgels die er nog is, en misschien is het ook wel het mooiste.

Van dit orgel bestaat er een Hauptwerkversie. Ik bezit alleen de gratis demoversie. Mijn kleinzoon wil af en toe op een ander orgel spelen en koos gisteren voor deze demoversie van het orgel van St. Maximin. Hij hoorde in dit barokorgel naar zijn zeggen een prachtige renaissanceklank en begon te improviseren. Ik heb er een stukje van opgenomen.

Ik ben in het verleden enkele keren in de Provence geweest, maar nooit in St. Maximin la Sainte Beaume. Als ik er nog eens in de buurt ben zal ik zeker deze basiliek bezoeken. Zo klinkt het orgel in het echt in de kerk. Het valt me op dat bij enkele registers sommige tonen erg ontstemd zijn. Je hoort een barokstuk boordevol wollige versieringen. Maar zeker bij de latere delen klinken enkele registers heel mooi.

Over Pieter Simons

Docent muziektheorie. Interesses: geschiedenis algemeen, kunstgeschiedenis, lokale geschiedenis, muziek en muziektheorie, filosofie, astronomie, fotografie, natuur, wilde bloemen. En daarnaast allerlei maatschappelijke dingen als onderwijs en opvoeding
Dit bericht werd geplaatst in Geen categorie. Bookmark de permalink .

3 reacties op St. Maximin la Sainte Baume

  1. Nora Kerssies zegt:

    Ha Pieter,

    Wat een mooi orgel zeg, zowel het uiterlijk als de klank. Ik krijg de indruk dat de improvisatie van Gijs steeds complexer wordt. Klopt dat? Het klinkt mooi en ik hoor de barok stijl er in. En die lach aan het eind vind ik ook heel leuk.

    Ik ben zelf bezig met de piano techniek van György Sándor. Ik probeer die zoveel mogelijk toe te passen als ik toonladders oefen. Het is eigenlijk geen methode, maar het inzicht dat je je pianotechniek kunt verbeteren door deze ergonomisch aan te passen aan de mogelijkheden van je handen. Mijn ervaring is dat het piano spelen soepeler en natuurlijker aanvoelt. Het probleem van mijn zwakke rechter ringvinger en pink probeer ik nu te ondervangen door mijn hand zo nodig wat omhoog te brengen en de rotatietechniek toe te passen. Ik merk dat ik er sneller door leer spelen. Met de informatie in het filmpje kan ik heel lang vooruit. Ik merk ook dat de Sonata facile (deel 1 en 2) van Mozart steeds beter gaat. Deel 3 ben ik nog aan het instuderen. Kom maar eens luisteren.

    Liefs, Nora

    Like

    • Ik heb dat filmpje met die technieken ook gezien. Fijn dat je er zoveel aan hebt. Ja, ik denk dat Gijs vooral ook door al de stukken die hij in zijn methode tegenkomt steeds meer mogelijkheden ook voor zijn improvisaties ontdekt. Goeddeels onbewust denk ik. Naspelen van wat hij eerder hoorde is zijn inspiratiebron.

      Like

  2. Jeanneke zegt:

    Inderdaad een prachtig orgel. Gijs gaat steeds mooier en beter spelen! Mooi!

    Like

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.