Mijn jongste kleinkind is 6 jaar en van haar krijg ik altijd als ik jarig ben een tekening, steeds met vrolijke kleuren versierd. Maar dit jaar was de tekening enigszins 3D. Op het tekenpapier waren enkele dingen geplakt. Het geheel was natuurlijk mooi versierd, met drie kleuren spikkeltjes. Ik peinsde wat het zou moeten voorstellen. Haar kennende zit er een diepere gedachte achter. Die middag was ze er met haar twee broertjes.
-‘Roosmarijn, dank je wel voor het cadeautje, maar ik snap niet wat het voorstelt.’
-‘Het is een sapmachine. Kijk maar. Hier loopt het doorheen en dan komt het daar in uit en dan heb je sap.’
-‘Ah, dan begrijp ik het.’
Zijn broertje van 7 weet dat ik van wilde bloemen houd. Hij had een schilderij gemaakt op basis van paardenbloemen. Hij heeft denk ik naast haar zusje aan de keukentafel gezeten toen hij het maakte. Ze hebben elkaar geïnspireerd. Ook hij heeft het met drie kleuren spikkeltjes gemaakt. Alles was per post gekomen. Ik pakte het schilderij voorzichtig uit. De paardenbloemen hingen slap naar beneden. Maar ik heb het cadeau naast de sapmachine gehangen. Merlijn had echt aan mij gedacht en dat ontroerde me.

-‘Opa ik heb geen cadeautje voor je.’
Gijs had niets opgestuurd en die middag had hij ook niks bij zich.
-‘Nee. Dat vind ik best wel jammer.’
-‘Zal ik een concert geven?’
-‘Nou nee, je hebt net al een paasconcert gegeven. Maar ik zou het wel leuk vinden als je speciaal voor mij iets zou spelen op het orgel.’

We gingen met zijn allen die middag naar de speeltuin en daarna ging ik met hem achter het orgel zitten. Hij had de dag ervoor twee nieuwe orgelstukken op gekregen, best pittige. Hij wilde persé proberen deze stukken a vue te lezen. Poe hei. Hij moest toch echt eerst proberen om de twee handen apart te oefenen. Het lukte toen enigszins, en even later leek het me goed om voor dit moment maar weer te stoppen. Hij had zijn best gedaan vond ik. Ik verwachtte dat hij nu snel weer naar beneden zou gaan, maar hij zei:
-‘Opa, ik ga jouw cadeautje spelen.’
-‘Dát vind ik leuk. Wat ga je spelen?’
-‘Ik ga improviseren over het Wilhelmus, vind je dat goed?’
-‘Ja, dat lijkt me mooi.’

Na enig nadenken installeerde hij het Hauptwerk-orgel van Caen. Een echt Cavaillé-Coll orgel uit de negentiende eeuw. Hij begon. Er klonken allerlei fantasievolle klanken maar die niet op het Wilhelmus leken. En toen verscheen opeens: “de Marseillaise”! Het werd een soort ABAB-vorm en enkele minuten later was hij klaar.

-‘De volgende week ga ik improviseren op het thema van het Wilhelmus. Ik had nu een Frans orgel, dan gaat dat niet.’

Ik vroeg me af of zijn plotselinge keuze iets met het staatsbezoek van Macron te maken heeft gehad. De Franse president was enkele dagen in Nederland. Ik heb niet alles gevolgd, maar ik kreeg mee dat Willem-Alexander ook nog een toespraak hield in het Frans, en Macron iets in het Nederlands had proberen te zeggen. Misschien is ook de Marseillaise en het Wilhelmus gespeeld op een van die dagen? Ik ben in ieder geval deze middag getrakteerd op Franse klanken die mijn kleinzoon speelde. De Marseillaise is erg pompeus. Zo speelde Gijs dus ook zijn improvisatie, met een bas in het pedaal die bijna alles overstemde. Het was geen verfijnd Frans muziekstukje, maar het waren soldatenklanken. Ze passen bij een militaire parade. De volgende week zal het heel anders worden. Dan klinken er beschaafde Oud-Hollandse klanken die passen bij onze Vader des Vaderlands. Van mijn vrouw kreeg ik voor mijn verjaardag trouwens ook een cadeau. Een omvangrijke biografie, getiteld: “de Zwijger”.