Het is zaterdag 19 mei 1214. En het is groot feest in Maastricht! Veel hoog bezoek had men eerder die week al moeten onderbrengen. De proost van de Servaas is er nu helemaal klaar voor. Er is genoeg te eten en te drinken en de hoge gasten hebben onderdak gevonden in de keizerpalts vlakbij de Servaaskerk. Hij kijkt nog een keer om zich heen. De kerk ziet er imponerend uit. Vijftig jaar eerder was er een nieuwe bouwfase begonnen. De kerk was daarmee een stuk groter geworden, er waren tientallen beelden gehouwen en mooie fresco’s aan de wanden en aan het plafond gemaakt. Alles zag er picco bello uit, van binnen en van buiten! Hij had een dag eerder al trots een aantal gasten in de kerk uitgenodigd om aan hen iets te vertellen over de symboliek van de schilderingen boven het koor en de absis. Midden op dat koor, stond het altaar met een retabel en daarop de zilveren noodkist.

De gasten bekeken het met eerbied. Ook werden met veel belangstelling de afbeeldingen en de kostbare diamanten en andere edelstenen op de kist bestudeerd. En daarna waren enkele van de gasten met hem mee naar boven geklommen en hadden ze de kapitelengalerij en de keizerzaal bewonderd. Maar het meest trots was hij op het gloednieuwe portaal. En hij was blij dat het nu voor het eerst dienst kon doen, zelfs als een koninklijk portaal. Er zou vandaag namelijk een koninklijk huwelijk worden gesloten! De bruid, bruidegom, de adel en geestelijkheid van Maastricht en alle verdere genodigden zouden hier waardig in een processie door naar binnen kunnen lopen.

Om welk koninklijk huwelijk ging het dan? Daarvoor moeten we even terug in de tijd gaan. In de verwarring na de dood van Rooms-Duits keizer Hendrik VI in 1198 ontstond er een opvolgingsstrijd. Zijn zoontje Frederik was pas 4 jaar oud en woonde met zijn moeder in het koninkrijk Sicilië, een leenstaat van de paus. Zijn moeder beloofde aan de paus dat haar zoon wel koning van Sicilië zou worden als hij daarvoor oud genoeg was, maar dat hij geen gooi zou doen naar het ambt van keizer van het Rooms-Duitse keizerrijk. De broer Philips van de overleden Hendrik had veel aanhangers. Hij was daarmee de kandidaat van de Staufen. Maar een andere kandidaat was Otto IV. Hij werd de kandidaat van de Welfen. Toen Philips werd vermoord (om een heel andere reden dan om het keizerschap) leek de weg vrij voor Otto IV. Hij verloofde zich met de elfjarige dochter van Philips om zo ook de Staufen aan zich te binden en in juli 1212 trouwde hij met haar. Helaas, de inmiddels veertienjarige koningin stierf al 3 weken na het huwelijk. De strijd om het definitieve keizerschap was nog steeds geen gelopen zaak. Een nieuwe goede huwelijkspartner zou kunnen helpen.

Maria, de dochter van hertog Hendrik I van Brabant was al in een eerder stadium verloofd geweest met Otto. Maar haar vader kreeg twijfels en hij liep in 1204 over naar het Staufische kamp. Maria moest toen wel haar verloving verbreken met Otto en zij verloofde zich heel snel daarna met koning Frederik II van Sicilië. Dat leek een gevaarlijke ontwikkeling te worden, de paus ging niet akkoord. Frederik II mocht immers geen Rooms-keizer worden en met dit mogelijke huwelijk zou dat zo maar snel toch wel eens kunnen gaan gebeuren. Maria had zo al twee keer haar verloving moeten verbreken, eerst op aandringen van haar vader met Otto, nu op aandringen van de paus met Frederik. Maar ze was nog steeds een begeerde kandidaat. Zo kwam het dat Otto  zich nu opnieuw op zijn voormalige huwelijkskandidaat richtte, de inmiddels 24-jarige Maria van Brabant. Met haar aan zijn zijde hoopte hij alsnog de volledige steun van de adel voor het keizerschap te kunnen verkrijgen. En nu ging haar vader alsnog akkoord.

Waar ging het komende bruidspaar trouwen? In de Servaaskerk van Maastricht! De faam van de kerk ging door heel Europa. En, pas net klaar, had de kerk nu eindelijk ook een volledig nieuw portaal. Het was een waar koningsportaal. 1214 was waarschijnlijk de eerste keer dat deze kerk na al zijn verbouwingen en versieringen zo nadrukkelijk gebruikt werd in alle luister. Het werd een prachtige bruiloft en nu zou alles voor Otto eindelijk allemaal goed moeten komen.

Helaas, het liep anders. Een jaar later, in 1215, werd niet Otto, maar de nog jonge Frederik II, de zoon van Hendrik VI, geaccepteerd als Rooms-Keizer door het grootste deel van de Duitse adel en ook de paus ging schoorvoetend akkoord. De Staufen hadden uiteindelijk dan toch gewonnen. Deze nieuwe keizer zou een van de grootsten van de geschiedenis worden. Ik schreef eerder al enkele artikelen over hem. Otto IV verloor dus in een klap de rest van zijn aanhang en stierf drie jaar later in Braunschweig.

Hoe ging het verder met Maria van Brabant? Op wikipedia lezen we:

Haar vader Hendrik I regelde opnieuw een politiek huwelijk voor zijn inmiddels 30-jarige dochter. Zij trouwde in 1220 met de 45-jarige graaf Willem I van Holland, een belangrijke bondgenoot voor hertog Hendrik I. Maria en Willem hadden geen kinderen. In 1222 werd Maria opnieuw weduwe. Zij keerde na verloop van tijd weer terug naar het hertogdom Brabant, maar verbleef ook van tijd tot tijd op haar weduwegoed Dordrecht. Na de dood van haar vader in 1235 verkreeg zij de heerlijkheid Helmond en het goed Miskem, in de buurt van Leuven. Maria vestigde zich in het eerste kasteel van Helmond, ’t Oude Huys. Uit verschillende oorkonden is gebleken dat Maria zich intensief bezighield met de ontwikkeling van Helmond. Met name de stichting van de Abdij van Binderen, in 1244, hield haar bezig. Maria zorgde ervoor dat de abdij in 1246 formeel werd opgenomen in de cisterciënzer orde. Maria vormde in haar burcht naar alle waarschijnlijkheid een centrum van cultureel en hoofs leven. Archeologische vondsten bewijzen dit. Haar invloed binnen de hoofse literatuur komt duidelijk naar voren in verzenepos Demantin van Berthold van Holle. Ook zijn er aanwijzingen dat Maria de Duitse dichter Wolfram von Eschenbach heeft begunstigd. In diens epos Parzival is de episode over de Zwaanridder en de ongehuwde hertogin van Brabant duidelijk geïnspireerd op Maria’s perikelen. De laatste jaren van haar leven verkeerde zij regelmatig in Dordrecht en Miskem. Maria van Brabant overleed in 1260 en werd naast haar moeder in de Sint-Pieterskerk in Leuven begraven.

Het koningspaar was slechts een jaar echt koning en koningin geweest. Maar Maastricht had even helemaal op de kaart gestaan. 1214 was voor Maastricht een jaar met een gouden randje.