Nevers is de hoofdstad van het departement Nièvre, het meest westelijke deel van de streek Bourgogne. Hier was in de tweede wereldoorlog de grens met bezet en niet bezet gebied. Grensgebieden zijn meestal de klos. Ik kom uit Swalmen, vlakbij de oost-grens met Duitsland, en het gebied ten oosten van de Maas beschouwden de geallieerden in de tweede wereldoorlog al min of meer als Duits gebied. Er zijn op het einde van de oorlog heel wat huizen en kerken plat gebombardeerd of door de Duitsers zelf opgeblazen. Ik heb een boek met een overzicht van de vernielde kerken in dat gebied. Het is een dik boek geworden.. Iets dergelijks gebeurde ook in Nevers.

Er zijn twee belangrijke kerken in deze stad. De Romaanse voormalige abdijkerk St. Etiënne en een gotische kathedraal. De abdijkerk bleef buiten schot, maar de hoge kathedraal werd gebombardeerd en raakte zwaar beschadigd. Maar net zoals ook de Duitsers besloten om hun culturele erfgoed zo goed en zo kwaad mogelijk te herstellen, zo werd ook deze kerk in Nevers door de Fransen weer hersteld. Onherstelbaar was helaas het orgel en waren ook alle glas-in-lood-ramen. Er is nu een nieuw orgel aanwezig en er zijn nieuwe, prachtige glas-in-lood-ramen. Op dat oude orgel heeft in de tijd van Bach Louis Marchand nog gespeeld toen hij er organist was. (Hij kreeg daar zijn eerste aanstelling toen hij pas vijftien jaar was..)

De kerk is genoemd naar twee vroeg Christelijke heiligen: Saint-Cyr-et-Sainte-Julitte. Wat waren dat voor mensen? In de 4e eeuw na Christus leefde in het Romeinse Turkije een aanzienlijke vrouw met de naam Julitte. Zij was op een dag beroofd door een zakenman die ze vervolgens wilde aanklagen; maar christenen aan het begin van de vierde eeuw konden tijdens een proces alleen voor een rechtbank een klacht indienen als ze hun geloof zouden verloochenen. Ze ging met haar zoon Cyr, drie of vier jaar oud, naar Tarsus in Cilicië. Daar aangekomen weigerde ze haar geloof af te zweren en door haar halsstarrigheid werd ze tot de brandstapel veroordeeld. Dit vond plaats onder het bewind van Diocletianus. Haar jonge zoon Cyr, ook wel Saint Quirice genoemd werd ook verbrand en is daardoor een van de jongste martelaren van het christendom, na die van de zogenaamde “onnozele kinderen”. De kathedraal van Nevers is naar deze twee martelaren genoemd: de Église Saint-Cyr-et-Sainte-Julitte.

In de kathedraal bevindt zich een oud en sterk verweerd stenen reliëf. Het grootste deel is zo aangetast dat er geen touw aan valt vast te knopen wat er wordt uitgebeeld. Helemaal rechts onder is een deel redelijk intact gebleven (zie de afbeelding hierboven). Zou hier de legende van de twee heiligen zijn uitgebeeld? Op een tafel ligt een schedel (?) en wat beter te onderscheiden: het hoofd van een vrouw. Als het hier gaat om de resten van de twee heiligen dan zou dat de dood door de brandstapel weerspreken.

Achter de tafel staan een koning en koningin. De koningin lijkt het dode vrouwenhoofd te strelen. Kinderen staan er nieuwsgierig bij, op de grond ligt (waarschijnlijk) een hond. Er is geen toelichting te vinden bij dit reliëf, wellicht wordt er ook wel iets totaal anders uitgebeeld. Wie weet kom ik daar nog achter en zal dan deze tekst aanpassen.

De moderne glas-in-lood-ramen zijn schitterend. Als de zon hier opstaat ontstaat er een prachtig kleurenspel in de kerk. Er zijn zeven moderne kunstenaars mee bezig geweest, die het allemaal op hun eigen manier hebben uitgewerkt. Persoonlijk vind ik de glas-in-lood-ramen van Jean-Michel Albérola in het transept het mooiste.

In het noorden van de kerk bevindt zich een mooie piëta uit de zestiende eeuw. En in de crypte, te bereiken via de westkant bevindt zich een prachtige graflegging uit dezelfde tijd.