Recente reacties
Anoniem op Trier in de middeleeuwen riky@freedom.nl op De mooiste klassieke muziek: d… Sietse Blijdorp op Sterrenstof meeuwstonnaer op Bloemen in de berm van de… Wenen, een paar muse… op Het Beethoven Fries van Klimt…
Category Archives: Astronomie
Een eeuwigdurende kalender
In Padua en Venetië zag ik in het verleden klokken die mijn aandacht trokken. Ik noemde het astrologische klokken, alhoewel astrologie soms hooguit een opvallend aspect was van het instrument. Op die klokken was veel meer te zien dan de … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis
Tags: brevier, gulden getal, Idus, Kalenda, kalender, Nonas
2 reacties
De maan, Venus en het ISS
Nu, eind maart 2020, is het ruimtestation ISS weer een aantal keren goed te zien, vanavond was dat rond 8 uur het geval. We hebben al een hele tijd schitterende, bijna wolkenloze luchten. Venus staat al maanden elke avond in … Lees verder
Corona
In de Volkskrant stond een tekening van een coronavirus: een bol met aan de buitenkant uitsteeksels. Aan die uitsteeksels dankt het virus zijn naam. Maar we kennen ook nog een andere corona, de corona van de zon. Dat is de … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, maatschappij
Tags: Corona, Coronavirus, Esa, Maarten Keulemans, Solar Orbiter, Volkskrant Universiteit Utrecht
1 reactie
ISS, Venus en de bijna volle maan
Vrijdagavond, 7 februari 2020. Ik heb hem inmiddels al een aantal keren gezien en ik heb er ook al twee keer over geschreven, het ruimtevaartuig ISS. Het was een prachtige heldere avond en juist deze avond was deze bemande satelliet … Lees verder
Afterglow
Hoe lang duurde de oerknal? Geen flauw idee. Wel weten we steeds meer over wat er onmiddellijk daarna gebeurde. Wetenschappers hebben berekend dat in de periode van 10-36 seconden tot 10-32 seconden na die oerknal, dat is een bijna niet … Lees verder
De ontwikkeling van het leven op de aarde
In mijn boekenkast staan enkele boeken die gaan over de ontwikkeling van de aarde. Maar nu vond ik op youtube een buitengewoon heldere en informatieve film. In ruim elf minuten zie je de aarde langzaam veranderen. Er zijn enkele extreme … Lees verder
Kronos
In het Prado museum in Madrid hangt een schilderij waarop wordt afgebeeld hoe de Griekse god Kronos een kind op eet. Kronos had zijn vader Ouranos gecastreerd met een sikkel (ook te zien op het schilderij) en at zijn eigen … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, kunst
Tags: Ans Hekkenberg, George van Hal, het kosmisch rariteitenkabinet, Kronos, Kryos, Rubens, Saturnus
Plaats een reactie
De kleur van sterren
In Drenthe is er weinig licht- en ook weinig luchtvervuiling waardoor je er veel beter naar sterren kunt kijken dan in de randstad. Om die reden kom ik er regelmatig. Dit keer wilde ik met mijn camera op statief opnamen … Lees verder
ISS deel 2
In een eerder blog schreef ik al een keer over het internationale ruimtestation ISS. Ik heb een app die dit ruimtestation volgt. De live webcam aan boord laat het stuk van de aarde zien waarboven hij op dat moment “draait.” … Lees verder
Een vreemde blauwe bol aan de avondhemel
Ik las in de krant dat de meest spectaculaire foto die de Voyager 1 ooit maakte een foto van de aarde was. Het ruimteschip bevond zich toen al op zes miljard kilometer afstand. Intussen, en dat was ook de reden … Lees verder
De zwaartekracht volgens Einstein
In een café in Woerden zaten enkele jonge mannen aan de bar. -‘Zo, ik ga er maar weer eens vandoor. Ik ga naar Schoonhoven, naar een lezing over de zwaartekracht.’ Zijn kameraden keken hem bijna verbijsterd aan. -‘Over de zwaartekracht?’ … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, maatschappij
Tags: Bergshoeff, kwantummechanica, lichtsnelheid, relativiteitstheorie, zwaartekracht, zwart gat
1 reactie
Zomerbroek en midzomeravond
In het dorp was er een ludieke actie van een herenmodezaak: deze zou tot middernacht open zijn en 25% korting geven op onder meer de voorjaarscollectie. Het leek me wel leuk om daar om half twaalf ’s nacht binnen te … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, natuur
Tags: Avondhemel, Jupiter, manen jupiter, Muggenzwerm, Polder Hoekse weg, zonsondergang
Plaats een reactie
Zijn wij uniek?
De Volkskrant schreef er (nog) niks over, maar bij de NOS konden we dit lezen: Meer dan 1300 sterren binnen een afstand van 160 lichtjaar gescand, en niet één opmerkelijk geluidje: de tot dusver meest uitgebreide zoektocht met radiotelescopen naar … Lees verder
Ganymedes
Bij de oude Grieken was Zeus de oppergod. Deze zelfde god heette later bij de Romeinen Jupiter. Dat de planeet Jupiter naar hem is genoemd is goed te begrijpen. Samen met Venus is hij de meest heldere planeet, maar Venus … Lees verder
De blik naar boven
Door de moeder van mijn schoonzoon werd ik attent gemaakt op een podcast van Marjolijn van Heemstra. Zij vertelt over de toenemende lichtvervuiling in Nederland en spreekt hierover met verschillende mensen. Haar verhaal is uit mijn hart gegrepen. Nu las … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis, maatschappij
Tags: Christiaen Huygens, Cosmotheoros, dark city, Govert Schilling, Marjolijn van Hiemstra
3 reacties
Astrologische klokken
In met name Padua en Venetië kun je op diverse plaatsen klokken zien die niets met de “gewone” tijd te maken lijken te hebben. Het zijn astrologische klokken. Soms kun je ze duidelijk interpreteren. Ze zijn allemaal in de zestiende … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis, kunst
Tags: astrologische klok, astronomische klok, Dogenpaleis, Francesca Pianta, Frari, graf Monteverdi, Padua, piazza dei Signori, Venetië
1 reactie
Jupiter en zijn manen
Galileo Galilei was de eerste die in 1610 de vier grootste manen van Jupiter met zijn telescoop zag. Deze manen blijven voor amateur astronomen een dankbaar object. Er is een app die heet “sterbeeld” en daar kun je op zien welke … Lees verder
Het leven en het zwarte gat
De vorige week verscheen er een foto van een zwart gat. Een mooie sprekende foto. Zwarte gaten kun je per definitie niet zien. Toch zie je hier een foto met een zwart centrum en daaromheen een gebied dat er niet … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, filosofie
Tags: Stephen Hawking, supertranslatie, zwaartekracht, zwart gat
2 reacties
Pasen en de maan
Al in de vroege oudheid, in de vierde eeuw na Christus, is afgesproken dat Pasen zou vallen op de eerste zondag na de eerste volle maan in de lente. Hier hoort veel symboliek bij, zoals het feit dat de volle … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis
Tags: equinox, Gregoriaanse tijdrekening, Juliaanse tijdrekening, Pasen
Plaats een reactie
Op de maan
Ik probeerde om de tekening die mijn oudste kleinzoon had gemaakt te snappen. -‘Hé, ik zie een ruimtevaarder!’ -‘Ja, dat ben ik.’ -‘OK. Ik zie een ruimtepak en een helm, volgens mij ben je op de máán.’ -‘Ja dat klopt. … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, kleinzoon, pedagogiek en onderwijs
Tags: alien, kleinzoon, op de maan, spekkoekies
3 reacties
Drie spannende sterren uit het sterrenbeeld schorpioen
Aan de ochtendhemel kun je op dit moment drie heldere sterren zien van het sterrenbeeld schorpioen. Het gaat om de sterren Alpha, Beta en Delta Scorpi. De helderste, Alpha, is de rode reus Antares. Stel dat je Antares op de … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, natuur
Tags: Antares, Dschubba, Graffias, Lek, Ochtendsfeer, Schorpioen
1 reactie
Het Higgsdeeltje en buitenaards leven
Er is een filmpje op youtube dat gaat over “alles”, van klein tot groot. Het begint met het higgs-deeltje en het eindigt bij het universum. Na onder andere een “theepot” en een “monitorscherm” komt in het begin van dat filmpje … Lees verder
Artis
Voor de meeste mensen is Artis een dierentuin. Niet zo voor mijn oudste kleinzoon. -‘Ik wil later naar de maan. Kan dat opa?’ -‘Dat zal niet zo makkelijk zijn. Er is al meer dan dertig jaar niemand meer op de … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, kleinzoon, pedagogiek en onderwijs
Tags: Artis, kleinzoon, Planetarium
1 reactie
Hoe oud ben jij?
-‘Oude meneer, oude menéér!’ De zon is al een tijd onder en het wordt al behoorlijk donker. Mijn kleinzoon ziet hoe op weg naar het huis van zijn ouders zo’n 50 meter verderop twee bejaarde mensen ons tegemoet lopen over … Lees verder
De ontwikkeling van het leven
De amfibische alpensalamander hoort thuis in Centraal- en Zuid-Europa en broedt in ondiep water. Hier worden uit eitjes zijn larven geboren die zich voeden met plankton, totdat ze poten krijgen en ook op het land kunnen gaan. Wat gebeurt er … Lees verder
Internationaal ruimtestation ISS
In 1957 werd de Russische spoetnik gelanceerd en hij draaide als eerste kunstmaan om de aarde. De Amerikanen volgden een jaar later met de Explorer, en snel waren er nog meer, ook Russische kunstmanen. Toen In 1960 de Echo 1 … Lees verder
De waakhonden van de hemel
Onlangs was ik bij de tentoonstelling in het Drents museum over het Nubische volk. Het volk dat heerste over het zuiden van Egypte en een groot deel van het huidige Soedan. Net als in het noordelijke Egyptische rijk was de … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: Ahket, Egypte, overstroming van de Nijl, Procyon, Sirius
Plaats een reactie
Maansverduistering
Als de volle maan hoog aan de hemel staat is hij meestal felwit van kleur. Door de atmosfeer van de aarde kleurt hij bij zijn opgang in de avond of bij zijn ondergang in de ochtend vaak mooi oranje. Maar … Lees verder
Sterren kijken
Eindelijk zijn er weer heldere luchten, en vooral heldere winterluchten maken dat het kijken naar de sterren zich weer wat meer loont. De nachten zijn nog steeds lang en de sterren van de dierenriem bevinden zich ’s winters hoog aan … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
2 reacties
De schepping van de wereld
Mensen met autisme willen bij alles precies weten waar ze aan toe zijn. Hun hoofd zit vol met vakjes en daar stoppen ze hun zekerheden in. Als er in dat vakje gerommeld dreigt te worden raken ze compleet overstuur. Als … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, kleinzoon, pedagogiek en onderwijs
Tags: dood, kleinzoon, schepping van de aarde
1 reactie
Multiverse
Onder de kop “Observatorium maakt unieke babyfoto’s van andere planetenstelsels” stond vanochtend een interessant artikel in de Volkskrant. Zwakke radiogolfjes die uitgezonden worden door kleine stofdeeltjes bij een zeer jonge ster zorgen voor een nauwkeurig beeld van hoe de ster … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, kleinzoon, pedagogiek en onderwijs
Tags: kleinzoon, ontstaan planeten, Volkskrant
Plaats een reactie
De natuurfilosofen in de oudheid en hun visie op de natuurkunde
“Wat zijn atomen?” In de natuurkunde les kregen we daarover uitleg. Maar er waren al ideeën over in 425 voor Christus. En hoe zit het met het begrip tijd, als een soort vierde dimensie? Daarover werd in 475 voor Christus … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, filosofie
Tags: Cees Alders, De wereld vóór God, Democritus, Georges van Hal, Kees Alders, Parmenides, quantumfysica
2 reacties
Spica
Als katholiek jongetje keek ik mijn ogen uit naar de maagden in de sacramentsprocessie. Ik zag dan een grote groep mooie jonge vrouwen in het wit gekleed, versierd met een bloemenkroon. Als vaste groep liepen zij ergens in de optocht. … Lees verder
Sterren en treinen
Misschien moet mijn oudste kleinzoon wel muggen gaan tekenen. En dan muggen die zich verstoppen in een holletje om hun winterslaap te gaan doen. Want hij is panisch voor die beesten. Omdat ze steken en je er bulten van krijgt. … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, kleinzoon, pedagogiek en onderwijs, taal
Tags: kindertekening, tekenen, treinen
4 reacties
Klappen in onze melkweg
De maan draait om de aarde, de aarde draait om de zon, de zon draait om de kern van onze melkweg, onze Melkweg beweegt rond de kern van onze melkwegcluster en zo zou je theoretisch door kunnen gaan. Tot zover … Lees verder
De natuur van de pyreneeën in juli
In de tweede helft van juli waren we in de oostelijke pyreneeën. Behalve dat we een aantal culturele uitstapjes maakten hebben we daar vooral ook genoten van de natuur. De pyreneeën zijn ruig, maar de bloemenpracht is er minder dan … Lees verder
Zwart gat
In de Volkskrant van vandaag staat een interessant artikel waar ik enkele stukjes uit citeer: Sterrenkundigen hebben gezien hoe een zwart gat een ster opslokt. Bestek kwam er niet aan te pas en tafelmanieren waren ook ver te zoeken. Sterker: … Lees verder
Het laatste avondmaal van Leonardo da Vinci en de dierenriem
Toen Napoleon Milaan veroverde zag hij daar “het Laatste Avondmaal” van Leonardo da Vinci. Tussen 1495 en 1497 schilderde Leonardo het werk voor de eetzaal van het klooster S. Maria delle Grazie in die stad. Wat wilde Napoleon dat werk … Lees verder
Skyglobe
Skyglobe! Een programma dat gaat over de sterrenhemel. Hier zien we een animatie van de hemel komende avond. Bovenaan links zien we de tijdsaanduiding, hij loopt van 18:19, telkens 5 minuten later, tot 20:49. We zien hoe de zon ondergaat, … Lees verder
Atheïsme
Stephen Hawkins verklaarde zich zelf tot atheïst. Tot deze overtuiging was hij gekomen na zijn baanbrekende onderzoeken en theorieën over het heelal. Toch bezocht hij daarna nog de paus die graag de laatste wetenschappelijke bevindingen wilde weten en vroeg of … Lees verder
De sterrenhemel in Zuid-Frankrijk
Bij mijn bezoek aan Zuid-Frankrijk afgelopen week had ik het geluk dat er enkele zeer heldere dagen en nachten waren. Zo zag ik de maan met mijn fotocamera als nooit tevoren, enkele dagen voor hij vol was. Bij de avondhemel … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, natuur
Tags: Antares, Jupiter, maan, Mars, Pyreneeën, Saturnus, sterrenbeeld Schorpioen
2 reacties
13 februari 1610 en 2018
Warm gekleed, dikke jas aan, sjaal om, muts op. Overal lag rijp en de wind was nog steeds enigszins schraal. Zo stond ik daar vanochtend al voor vijf uur met mijn verrekijker en mijn fotocamera. . Om de beroemde wetenschapper … Lees verder
Kraters en bergen op de maan
Probeer je eens voor te stellen: je hebt bijna elke dag een strakblauwe lucht en ’s nachts een pikzwarte hemel met ongelooflijk veel sterren, je hebt geen enkele vorm van luchtvervuiling, en het is ook nog eens pikkedonker omdat er … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis
Tags: Galilei, Galileo Galilei, kijker kerk en kosmos, maan, Maanoppervlak, Siderius Nuncius
1 reactie
De vroege ochtend
Mijn vader stond altijd vroeg op. Toen mijn moeder was overleden stond hij meestal al voor 5 uur op en maakte gelijk een ochtendwandeling van een uur. Wat zal hij veel genoten hebben! ‘Het is de mooiste tijd van de … Lees verder
Kerk en Kosmos
In 1969 was de eerste maanlanding. Mijn opa van moederskant was hier heel duidelijk over: “Laat je niets wijsmaken. Daar is niemand geweest. Dat kan gewoonweg niet”. En daarmee was de kous af. Als je de ontwikkelingen had gevolgd met … Lees verder
Ochtend in december
06:30 uur. Mars gaat voorop. De onverschrokken oorlogsgod voert zijn troepen aan. Dan komt Jupiter, de koning der goden, om in al zijn glorie de wereld te aanschouwen. Het begint licht te worden, daar is de maan! Een kleine, … Lees verder
Onze baan in de Melkweg
Op youtube zag ik een filmpje dat me sterk aan het denken zette. Het plaatst allerlei dingen die plaats vinden op aarde in een veel breder verband. Zonder oplossingen, zonder richtlijnen, zonder echte duidelijkheid. Maar toch fascinerend genoeg om er dit … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, filosofie
Tags: klimaatverandering, magnetische activiteit, magnetisme, melkweg, zonnestelsel
Plaats een reactie
Ons zonnestelsel
Ons zonnestelsel: er kan zoveel over verteld worden. Dat heb ik al in een aantal blogs gedaan. Maar wat zijn er ook nog eens veel schitterende plaatjes op internet te vinden bij de site van de Nasa. Deels zijn deze … Lees verder
Geplaatst in Astronomie
Tags: Jean Franssen, Joop Celis, Nasa, planeten, Roeland Gehlen, zonnestelsel
Plaats een reactie
Mensen op de maan
Na een uitzonderlijk natte maandag was het vandaag een stuk aangenamer. Al vroeg in de middag was de maan te zien. We zijn al aardig op weg richting volle maan, het is duidelijk al eerste kwartier geweest. Aan de kant … Lees verder
Focus
Bij een psychologische test van mijn oudste kleinzoon enkele maanden geleden kwam naar voren dat hij een lage intelligentie had (IQ 70-80), en daarnaast dat hij een korte focus had. Dat laatste klopt. Als je hem iets vraagt dan is … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, kleinzoon, pedagogiek en onderwijs, taal
Tags: fantasiewereld, focus
2 reacties
De kwintencirkel 