Recente reacties
Anoniem op Trier in de middeleeuwen riky@freedom.nl op De mooiste klassieke muziek: d… Sietse Blijdorp op Sterrenstof meeuwstonnaer op Bloemen in de berm van de… Wenen, een paar muse… op Het Beethoven Fries van Klimt…
Category Archives: Geschiedenis
Henric van Veldeke en zijn muziek
Onze eerste minstreel Henric van Veldeke, geboren nabij Hasselt in Belgisch Limburg, was in de tweede helft van de twaalfde eeuw een erudiet persoon en nog lang diende hij andere minstrelen tot voorbeeld. Hij kende naast het Nederlands van die … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, taal
Tags: Dido en Aeneas, Heinrich von Veldeke, Henric van Veldeke, investituurstrijd, Legende van Servaas, Maastricht, minnezanger, Servaas, Servaaskapittel
1 reactie
Druskininkai en de erfenis van het Sovjettijdperk
In het boek Baltische zielen van Jan Brokken lezen we op pagina 194: ‘De Sovjetautoriteiten zagen het initiatief met lede ogen aan. Čiurlionis had aan de wieg gestaan van het nationale culturele reveil in Litouwen. Hij was in het Litouws … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis
Tags: Baltische zielen, Ciurlionis, communisme, communisme in Litouwen, Druskninkai, Grutas park, Jan Brokken, Litouwen
Plaats een reactie
Vilnius
Om een idee te geven hoe de samenstelling van de bevolking in de stad Vilnius de laatste honderd jaar veranderde laat ik een aantal cijfers zien: In 1897, onder Russisch bestuur, sprak 40% van de bevolking als hoofdtaal Jiddisch, 30,1% … Lees verder
Litouwen
Een tocht met de auto naar Litouwen voert je ook door Polen. Daar hadden we dan ook twee halteplaatsen, we stopten onder meer bij Warschau. De taal in die landen is niet dezelfde, maar de mensen van Litouwen kunnen vaak … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, maatschappij
Tags: geschiedenis Litouwen, geschiedenis Polen, Holocaust, Holocaust museum, joden Litouwen, Kaunas, Litouwen, Polen, Vilnius
1 reactie
De muziek van Ciurlionis
Beethoven trok zich steeds meer in zijn eigen innerlijke wereld terug door zijn doofheid. Dat was bij hem een wonderlijke, rijke en in veel opzichten vernieuwende wereld. Bij tijd en wijlen was hij depressief, zoals ook uit zijn brieven blijkt. … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, muziek
Tags: Ciurlionis, Conservatorium Leipzig, Druskinukai, Litouwen, Reinecke
5 reacties
Ciurlionis
De meest bejubelde componist van Litouwen is Mikalojus Konstantinas Čiurlionis. Op de klassieke zender in dat land zijn voortdurend stukken van hem te horen. Hier is dat niet zo. Hoe kan dat? De vader van Čiurlionis was organist in Druskininkai. … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst, muziek
Tags: Ciurlionis, Druskinieki, Kaunas, Litouwen, Symbolisme, Vilnius
5 reacties
Langs Gein en Vecht
Er is weer een mooie route bijgekomen in de inmiddels al bijna historische reeks “van station naar station”. Drie nieuwe routes stonden er in het laatste magazine “Spoor” van de NS, eentje ging er van Abcoude naar Weesp. Wat zagen … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, natuur
Tags: Abcoude, Aetsveldse polder, Gein, Nigtevecht, Vecht, Weesp
2 reacties
De blik naar boven
Door de moeder van mijn schoonzoon werd ik attent gemaakt op een podcast van Marjolijn van Heemstra. Zij vertelt over de toenemende lichtvervuiling in Nederland en spreekt hierover met verschillende mensen. Haar verhaal is uit mijn hart gegrepen. Nu las … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis, maatschappij
Tags: Christiaen Huygens, Cosmotheoros, dark city, Govert Schilling, Marjolijn van Hiemstra
3 reacties
Galla Placidia
In Ravenna staat een zeer oude kerk uit de vijfde eeuw die gewijd is aan het heilige kruis, de Santa Croce. Er zijn meer kerken met die naam, de beroemdste zijn die in Jeruzalem en die in Rome. De kerk … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: Die Kaiserin Galla Placidia, Galla Placidia, Heilige Helena, Henry Benrath, Laurentius, Ravenna, Santa Croce, Titiaan, Valerianus I
1 reactie
Astrologische klokken
In met name Padua en Venetië kun je op diverse plaatsen klokken zien die niets met de “gewone” tijd te maken lijken te hebben. Het zijn astrologische klokken. Soms kun je ze duidelijk interpreteren. Ze zijn allemaal in de zestiende … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis, kunst
Tags: astrologische klok, astronomische klok, Dogenpaleis, Francesca Pianta, Frari, graf Monteverdi, Padua, piazza dei Signori, Venetië
1 reactie
De Universiteit van Padua
Padua is een stad waar je met gemak meer dagen voor kunt uittrekken als je geïnteresseerd bent in historische pleinen, gebouwen of in kunst. De basiliek van de Heilige Antonius is een must. Daarnaast is er natuurlijk de beroemde Scrovegni … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis
Tags: botanische tuin, Galileo Galilei, Jean van Heurne, Padua, Palazzo Bo, Salerno, universiteit Padua
12 reacties
Monteverdi en het hof van Ferrara
Bij de dood van Baldesar Castiglione in 1529 liet keizer Karel V weten dat voor hem deze persoon een van de meest verfijnde mensen was geweest die hij gekend had. Waarschijnlijk had hij alleen maar diens boek gelezen, “het boek … Lees verder
Het valkenboek van Frederik II
Rond 1600 schrijft de Britse filosoof Francis Bacon dat de natuur niet moet worden opgevat als een gecodeerde boodschap van God. De natuur heeft geen gecodeerde boodschap. Echte kennis vind je door goed te observeren en te experimenteren. Zelfs Aristoteles, … Lees verder
Geplaatst in filosofie, Geschiedenis
Tags: Ben Crul, Castel del Monte, De arte venandi cum avibus, Ibn Sab'in, Keizer Frederik II, Michael Scotus, valkenboek
3 reacties
Scheiding van kerk en staat
Prinses Irene moest afstand doen van haar koninklijke rechten toen ze over ging naar het katholieke geloof. Dat was nog in de zestiger jaren van de vorige eeuw. Van Maxima werd al niet meer geëist dat ze hervormd zou worden. … Lees verder
Paus Gregorius IX en keizer Frederik II
In de Maasgouw deel 1 van 2019 staat een artikel van Jaap van Moolenbroek over een pauselijke oorkonde uit 1228. De oorkonde is bestemd voor een of meerdere kloosters van de Dominicanen. Wat staat er op? Als een klooster zich … Lees verder
Pasen en de maan
Al in de vroege oudheid, in de vierde eeuw na Christus, is afgesproken dat Pasen zou vallen op de eerste zondag na de eerste volle maan in de lente. Hier hoort veel symboliek bij, zoals het feit dat de volle … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis
Tags: equinox, Gregoriaanse tijdrekening, Juliaanse tijdrekening, Pasen
Plaats een reactie
Politeia
In dit schilderij van Rafael, de school van Athene, zien we centraal de filosoof Plato lopen en met opgeheven arm naar boven wijzen, naast hem zijn leerling Aristoteles die naar voren wijst. Hoewel beide wijsgeren wiskunde, meetkunde en astronomie belangrijk … Lees verder
Geplaatst in filosofie, Geschiedenis, maatschappij, muziek
Tags: marcilio ficino, Plato, Politeia, school van Athene
Plaats een reactie
De basis van het Italiaans en het afschaffen van het Nederlands
Waarom spreken de mensen in Italië niet Frans? Het had zomaar gekund. In de elfde en twaalfde eeuw sprak men aan het hof van Palermo Frans. De andere talen in het koninkrijk Sicilië, dat zich uitstrekte in Zuid-Italië tot voorbij … Lees verder
Cinquecento
Cinquecento is de naam die de Italianen geven aan de zestiende eeuw. Cinquecento is ook de naam van een vocaal ensemble van vijf mannelijke zangers die a capella muziek uit die eeuw vertolken. Ze zijn deze week in Nederland en … Lees verder
Internationaal ruimtestation ISS
In 1957 werd de Russische spoetnik gelanceerd en hij draaide als eerste kunstmaan om de aarde. De Amerikanen volgden een jaar later met de Explorer, en snel waren er nog meer, ook Russische kunstmanen. Toen In 1960 de Echo 1 … Lees verder
Tachtigjarige oorlog
Wie is de grootste en belangrijkste Spaanse koning in de Spaanse geschiedenisboeken? Dat is Philips II. De koning die door veel Nederlanders juist gezien wordt als de grootste schurk aller tijden, de man die Alva op ons afstuurde. Maar in … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis
Tags: Filips II, Jos Mosmuller, Philips II, Tachtigjarige oorlog, Willem de Zwijger, Willem van Oranje
Plaats een reactie
Nubië
De Nijl is de levensader van met name landen als Soedan en Egypte. Vanaf een bepaald punt in het huidige Egypte naar het zuiden waren er een aantal plaatsen met grote stroomversnellingen in de Nijl. Schepen konden daar niet zomaar … Lees verder
Jan van Steffeswert
Het Bonnefantenmuseum van Maastricht heeft naast een collectie moderne kunst vooral ook een grote collectie middeleeuwse kunst. Meerdere zalen met vooral veel houten beelden uit de vijftiende en zestiende eeuw vallen daarbij op. De meeste kunstenaars van die werken zijn … Lees verder
Sint Sebastiaan
In Gent is er een Sebastiaangilde dat nog steeds boogschutterswedstrijden organiseert. De heilige Sebastiaan is de patroonheilige van de boogschutters. Als Romeins soldaat die Christen bleek te zijn is hij in de derde eeuw na Christus de marteldood gestorven. Hij … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: Arnt van Kalkar, Bellini, boogschuttergilde, Gent, Mantegna, MSK Gent, pestheilige, Sint Sebastiaan
1 reactie
Democratie
In Athene, waar een soort democratie was ontstaan rond 500 voor Christus, ging ruim honderd jaar later de filosoof Plato nadenken over de ideale staatsvorm. Blijkbaar was het niet vanzelfsprekend dat deze democratie de ideale vorm was. Er waren toen … Lees verder
Geplaatst in filosofie, Geschiedenis, maatschappij
Tags: Dionysios II, Nomoi, Plato, Politeia
1 reactie
Brood en spelen
In het boek “de wereld vóór God” beschrijft Kees Alders in een klein hoofdstuk het ontstaan van de democratie in Athene, ongeveer 500 voor Christus. Griekenland dreigt veroverd te worden door de Perzen die inmiddels het grootste rijk ter wereld … Lees verder
Geplaatst in filosofie, Geschiedenis, maatschappij
Tags: Athene, Cees Alders, Democratie, Draco, gele hesjes, Kees Alders
Plaats een reactie
De aankondiging van de komst van Christus bij de Sibylle van Perzië en bij Orlando di Lasso
Dit jaar begint de advent op zondag 2 december, dus over ruim een week. In de advent wordt in Christelijke kringen uitgekeken naar de komst van de geboorte van Jezus Christus, de aangekondigde verlosser. Zijn komst is in de bijbel … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, muziek
Tags: chromatiek, Lassus, Michelangelo, motet, Orlando di Lasso, prophetiae sibyllarum, Sibylla Persica, Sibyllen, Sixtijnse kapel
1 reactie
Iran, bakermat van onze beschaving
Wie heeft de afgelopen jaren de verschillende afleveringen van “Onze man in Teheran” van Thomas Erdbrink gezien? Het programma vertelt veel over de huidige cultuur en de veranderingen die er in Iran plaats vinden. Je kunt via NPOstart alle afleveringen … Lees verder
Geplaatst in filosofie, Geschiedenis, kunst, maatschappij, recensie, taal
Tags: Auramazda, Darius, Darius de Grote, Drents Museum, Iran, Parsi, Persepolis, Perzië, spijkerschrift, Zarathoestra, Zarathustra, Zoroastra, zoroastrisme
3 reacties
Einde eerste Wereldoorlog
Gisteravond bij “de Wereld draait door” merkte Peter Vandermeersch op hoe weinig aandacht er in Nederland was voor het herdenken van het einde van WO I. Waarom zou je ook: Nederland was in die tijd neutraal, het land was niet … Lees verder
Sibylla van Ancerra
Monteverdi schilderde het verdriet van Orpheus, van Arianne of dat van Penelope. Purcell dat van Dido. Maar eigenlijk verbleken de levens van deze mythische figuren bij het verhaal van koningin Sibylla. Op een gegeven moment is haar lijden uitzichtloos. Misschien … Lees verder
Franciscus van Assisi
Cimabue, portret van Franciscus van Assisi. Binnen twee jaar na zijn dood in 1226 werd Franciscus van Assisi heilig verklaard. En binnen enkele tientallen jaren was de door hem gestichte kloosterorde al verspreid over een groot deel van Europa. Kijken … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst, muziek
Tags: Über Liebe und Hass, Franciscus, Giotto, Goebaidoelina, Gubaidulina, H. Franciscus, Minderbroeders Maastricht
4 reacties
Maria Laach
In de Eifel zijn in het verleden veel vulkanen actief geweest. Als je het “Vulkanpfad” volgt krijg je een buitengewoon leerzame toelichting midden in de natuur: zowel de vulkanische activiteiten maar ook de latere ontginningen van basalt en tufsteen worden … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst, natuur
Tags: Eifel, Heinrich II, kapitelen, Laacher See, Maria Laach, Pfalzgraf Heinrich II, Romaans, Romaanse kapitelen, Romaanse kunst, Vulkanen, Vulkanpfad
Plaats een reactie
De visioenen van Zacharias in de Hortus Deliciarum
Twee grote platen in dit boek uit het einde van de twaalfde eeuw gaan over de visioenen van Zacharias. Deze platen zijn nagetekend door Herrad von Landsberg of iemand die het deed in opdracht van haar. Ze zijn nagetekend van … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: Herrad von Landsberg, Hogepriester Josua, Hortus deliciarum, Joshua, Visioenen Zacharias, Zacharias
1 reactie
Het iconografische programma van het koor van de Servaaskerk van Maastricht in de twaalfde eeuw
Oogverblindend mooi moeten de schilderingen zijn geweest in de Servaaskerk. Begin dertiende eeuw lezen we een ooggetuigenverslag bij Oskar von Wolkenstein. Hij roemt de Maastrichtse schilders naast die van Keulen als de beste van Europa. “Als uns diu âventiure gieht, … Lees verder
Petrus Venerabilis
In de Auvergne ligt een eind ten zuid-oosten van Clermont Ferrand het plaatsje Sauxillanges. In 944 vestigden zich daar in de pas opgerichte abdij Cluniacenser monniken. Een deel van deze abdij staat er nog. Foto gemaakt door Meria Geoian – … Lees verder
Herrad von Landsberg
Wie heeft er ooit gehoord van abdis Herrad von Landsberg? Bijna niemand vermoed ik. Ik kende haar tot voor kort ook niet. Ten onrechte, want zij was een zeer opmerkelijke vrouw. Zij leefde in dezelfde tijd als een andere beroemde … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: Brigitte Lesne, conductus, Herrad von Landsberg, Hortus deliciarum, Klooster Hohenburg, Klooster Odiliënberg
7 reacties
Fort Liberia
In de vakantie waren we een tijd in de Pyreneeën in het gebied Conflent. In dit deel van Frankrijk spreken veel mensen behalve Frans Catalaans, en alle plaatsnamen staan er zowel in het Frans als in het Catalaans. Hoe is … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis
Tags: Cerdanya, Conflent, Fort Liberia, Pyreneeën, Vauban, Villefranche du Conflent
4 reacties
De abdij van Saint-Martin-du-Canigou
In het zuid-oosten van de Pyreneeën kun je vanaf het voormalige graafschap Conflent vanuit verschillende punten in de verte de hoogste top zien: de Pic du Canigou. Kom je dichterbij dan wordt het landschap steeds ruiger. Ten noorden van de … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: crypte, kapitelen, Oliba, Romaans, Saint Martin du Canigou
4 reacties
De abdij van Saint Michel de Cuixa
Karel de Grote droomde er van om een groot Christenrijk te stichten. Een van de manieren om dat voor elkaar te krijgen was om overal abdijen te stichten. Dit moesten tempels van Christelijke deugd en wijsheid worden van waaruit de … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: abdij, Abt Garin, Cuixa, kapitelen, Pietro Orseolo, Pre-romaans, Romaans
4 reacties
Afscheid van professor Berkvens
Meer dan dertig hoogleraren in gepaste kledij omringden Professor Berkvens bij zijn afscheidsrede vrijdagmiddag in de aula van de Universiteit Limburg op de Minderbroedersberg in Maastricht. In dat gebouw was ik nog nooit geweest. In Maastricht zijn veel historische gebouwen … Lees verder
Heiligdomsvaart
foto van http://www.katholiekforum.net Op TV waren onlangs beelden van de Heiligdomsvaart in Maastricht te zien. De Heiligdomsvaart is het evenement waarbij eens in de zeven jaar relieken in processie door de stad worden gedragen, onder meer de vergulde noodkist met … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis
Tags: grondwet, Heiligdomsvaart, Limburg, processie, Thorbecke
Plaats een reactie
Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap
De periode in de Europese geschiedenis tot de Franse revolutie van 1789 wordt ook wel de tijd van het Ancien Régime genoemd. In korte tijd werden door de revolutionairen veel dingen afgeschaft zoals tol en gilden, werden kerk en staat … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, maatschappij
Tags: Ancien Régime, Franse revolutie, Graaf van Limburg Stirium, Hertogdom Limburg, Limburg
Plaats een reactie
Het laatste avondmaal van Leonardo da Vinci en de dierenriem
Toen Napoleon Milaan veroverde zag hij daar “het Laatste Avondmaal” van Leonardo da Vinci. Tussen 1495 en 1497 schilderde Leonardo het werk voor de eetzaal van het klooster S. Maria delle Grazie in die stad. Wat wilde Napoleon dat werk … Lees verder
De heilige ibis in Wenen
In Egypte werd in de oudheid de God Thoth vereerd. Thoth of Djehoety was de god van de maan, de magie, de kalender, de schrijfkunst en de wijsheid. Hij had volgens de mythologie het schrift uitgevonden en die kennis doorgegeven … Lees verder
Geplaatst in filosofie, Geschiedenis, kunst
Tags: Baviaan, Djehoety, Egypte, Ibis, Kunsthistorisches, Kunsthistorisches Museum, Mantegna, mummie, papyrus, Sebastiaan, Thoth, Wenen
Plaats een reactie
Het Beethoven Fries van Klimt en de negende Symfonie van Beethoven
De afgelopen week was ik met een aantal studenten van het Conservatorium van Rotterdam en een collega in Wenen. Waarom Wenen? Omdat het een stad is die rijk is aan kunst en omdat het de muziekstad van Europa bij uitstek … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst, muziek
Tags: Beethoven, Gustav Klimt, Karlsplatz, Linke Wienzeile, negende symfonie Beethoven, Ode an die Freude, Otto Wagner, Schiller, Secession
7 reacties
Syracuse
Sycilië werd lang als de graanschuur van de omringende mediterrane landen beschouwd. De vruchtbare gebieden rond de Etna konden vele monden voeden. Ook waren er veel boomgaarden met sinaasappelen, pistache noten en de Siciliaanse wijn was beroemd. Kortom: daar wil … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: kathedraal Syracuse, Megara Hyblaea, Syracuse
Plaats een reactie
Pantalica
Rond de dertiende eeuw voor Christus vestigden zich diverse volkeren vanuit Spanje en later ook vanuit het vasteland van Italië op Sicilië, op de vlucht voor het geweld op de plekken waar ze vandaan kwamen. Ze gingen niet aan de … Lees verder
Wetenschap in Islamitische landen in de Middeleeuwen
De Republiek der Nederlanden stond in de zeventiende en achttiende eeuw in Europa bekend als zeer verdraagzaam. De gereformeerde religie was er de staatsgodsdienst, maar katholieken en joden, jansenisten en baptisten werden allemaal getolereerd. Deze mensen werden wel uitgesloten van … Lees verder
Geplaatst in filosofie, Geschiedenis
Tags: Al Fazari, Al Jazari, Ehsan Masood, Ibn Rushd, Ibn Sina, Science and Islam
2 reacties
De kwintencirkel 