Recente reacties
Anoniem op Trier in de middeleeuwen riky@freedom.nl op De mooiste klassieke muziek: d… Sietse Blijdorp op Sterrenstof meeuwstonnaer op Bloemen in de berm van de… Wenen, een paar muse… op Het Beethoven Fries van Klimt…
Category Archives: Geschiedenis
Wildemannen
Veel mensen kennen het beroemde tapijt van Bayeux. Dat is gemaakt in 1068 en toont de slag bij Hastings, waarbij Willem de Veroveraar vanuit Normandië Engeland binnen viel. Als je bovenstaand tapijt bekijkt dat zo’n 350 jaar later is gemaakt … Lees verder
America first
Donald Trump is een klimaatscepticus. Omdat hem dat goed uitkomt. Hij wil een pijpleiding dwars door Amerika aanleggen. De indianen die daar wonen? Daar heeft hij schijt aan. Hij en zijn familie kunnen daar goed geld mee verdienen en ook … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, maatschappij, natuur
Tags: America first, Kleine IJstijd, klimaat, klimaatscepcis, middeleeuwse warme periode, Trump
1 reactie
De geboorte van Johannes de Doper
Elk schilderij heeft een verhaal. En dat verhaal kan heel veel kanten hebben. Hoeveel mensen zullen er in de loop van de tijd hebben staan kijken voor het schilderij “de geboorte van Johannes de Doper” in Boijmans en er hun … Lees verder
De Lairesse
Acht metershoge grisailles. Wat betekenen ze? Waarom zijn deze geschilderd? Nieuwsgierig loop je onderzoekend door de zaal en probeert er achter te komen. De kunstschilder De Lairesse (1640-1711) schrijft in zijn Groot Schilderboek dat grisailles (schilderingen in grijstinten) bezoekers die … Lees verder
Het getijdenboek van Visconti
Over de familie Visconti in de veertiende eeuw zou je een spannende historische film of boek kunnen schrijven. Zij zijn als het ware de “Borgia’s van Milaan”. En misschien is dat ook al gedaan. Matteo II Visconti (ca. 1319 – 29 … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst, muziek
Tags: Belbello, Dei Grassi, Getijdenboek, Gian Galeazzo, Psalterium, Visconti
2 reacties
Sinterklaas en de mensheid
Vijf dagen geleden werd mijn derde kleinkind geboren. Na twee jongetjes nu een meisje. Een en al levensdrang. De hele familie, ook zijn lief lachende broertjes, waren blij met het uiterst kleine, hulpeloze wezentje. Dit enkele dagen na de overwinning … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, maatschappij
Tags: Chris Kutarno, iridiumlaag, Martijn van Calmthout, Salomon Kroonenberg, Savonarola, Sinterklaas, Volkskrant, Zalasievicz
1 reactie
Heilig Schrift
In het Catharijneconvent is nog tot 8 januari 2017 een tentoonstelling te zien met de naam: “Heilig Schrift”. De Heilige schriften van drie grote wereldgodsdiensten: Jodendom, Christendom en Islam worden naast elkaar gelegd. Een boeiend resultaat. Ik heb genoten van … Lees verder
Geplaatst in filosofie, Geschiedenis, kunst, recensie, taal
Tags: Bijbel, Catharijneconvent, Gregoriaans, Heilig Schrift, Koran, Tanach, Tenach
Plaats een reactie
Retorica in de muziek van Constantijn Huygens
Voor algemene informatie over retorica in muziek klik hier In 1621 was het twaalfjarige bestand afgelopen en de oorlog van de jonge Nederlandse republiek met Spanje laaide weer op. Na de dood van Prins Maurits van Oranje in 1624 werd … Lees verder
De retoriek in de Mariavespers van Monteverdi
oor algemene informatie over retorica in muziek klik hier Monteverdi had het in 1610 totaal niet naar de zin. Hij was al 18 jaar in dienst van de hertog van Mantua en hij vond het maar een hondenbaan. Als de … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, muziek, taal
Tags: Constantijn Huygens, John Elliott Gardener, Mariavespers, Monteverdi, retorica, Venetië
2 reacties
Het Limburgs
Wat is Limburgs? Waar spreekt men Limburgs? Het dialect of zoals je wil de taal “Limburgs” kun je op drie en uiteindelijk zelfs nog meer niveau’s benaderen. Grofweg is “het Limburgs” onderdeel van “het Nederfrankisch”, waar o.a. ook het Hollands, … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, taal
Tags: het Limburgs, Maurice de Hond, Raadsverslagen middeleeuwen, Veldeke vereniging
Plaats een reactie
Twe-spraack
In het museum Plantin Moretus zag ik twee boeken uit de zestiende eeuw liggen die gaan over de schrijfwijze en uitspraak van het Nederlands in die tijd. Het eerste boek is uit 1581 en geschreven door Pontus Heuterus. (Pontus de … Lees verder
Taalverloedering in de zestiende eeuw
Onlangs was mijn zwager enkele dagen in Nederland. Hij woont al zeer geruime tijd in Frankrijk. Het viel hem op hoe in winkelstraten, maar ook op de televisie, in advertenties of in het spraakgebruik van vooral jongere mensen zoveel woorden … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, taal
Tags: 't amstelredam, H.L. Spiegel, H.L. Spieghel, Plantyn, rederijkers, rederijkerskamer, Spieghel, taalverloedering, Twe-spraack, zestiende eeuw
1 reactie
Rubens en China
Wieteke van Zeil schreef vandaag in de Volkskrant een mooi artikel met als titel ‘Koreaan’ van Rubens was Chinees. Op een schilderij uit 1617 dat Rubens maakte voor de Jezuïtenkerk van Antwerpen (thans Carolus Borromeüskerk) staat een oosters type afgebeeld, … Lees verder
De uitspraak van het Nederlands in de zeventiende eeuw
In mijn vorige blog declameer ik op het einde een fragment van een gedicht van Constantijn Huygens. Ik heb gemerkt dat gedichten of liedjes uit die tijd tegenwoordig niet altijd op dezelfde manier worden uitgesproken. Men weet het blijkbaar niet. … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, taal
Tags: lange ij en korte ei, Limburgs, Nieuwnederlands, notatie Nieuwnederlands, uitspraak Nieuwnederlands
4 reacties
Ogentroost
Het kruid ogentroost komt voor in vochtige, duinachtige of heide-achtige landschappen en in bepaalde bergstreken. De Latijnse naam is Euphrasia, wat letterlijk “blijdschap” betekent. Ik wist niets van de naam Euphrasia maar ik heb persoonlijk altijd een blij gevoel gekregen … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, natuur, taal
Tags: blindheid, Constantijn Huygens, Ogentroost, Ooghentroost, retoriek
2 reacties
Clara Serena Rubens
Wat een smart als, ten gevolge van de pest, de geliefde vrouw Isabella van de schilder Rubens in 1626 overlijdt. Ziekte en dood waren in die tijd een veel meer algemeen verschijnsel bij jonge mensen, dan in de huidige tijd. … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: Antwerpen, Clara Serena, Lipsius, neo-stoïcijn, Peter Paul Rubens, Rubens, Rubenshuis, Seneca, stoïcijn
3 reacties
Dromen in je moedertaal
In voorgaande decennia kwam ik regelmatig in de binnenlanden van de Elzas, en vooral in de Vogezen. De officiële taal is daar Frans. Zo’n dertig jaar geleden kende daar ook bijna iedereen Duits. Op het kerkhof van een willekeurig dorp … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, pedagogiek en onderwijs, taal
Tags: het Engels, Limburgs, meertaligheid, moedertaal, taal
3 reacties
Potjeslatijn
Een van de discussies van de laatste tijd richt zich op de kwaliteit van het gebruik van de taal Engels door docenten op Hogescholen en Universiteiten in Nederland. Tot in de achttiende eeuw was het op de meeste universiteiten gebruikelijk … Lees verder
Standvastig
Gisteren was het Open monumentendag. Met als titel dit jaar Iconen. Voor Rotterdam is een van de iconen het Groothandelsgebouw. Elk uur waren er rondleidingen en je zou ook het dak bezoeken. Wij konden net de laatste rondleiding nog … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, natuur
Tags: 14 mei 1940, Groothandelsgebouw, Kerk van Lekkerkerk, Kerktoren, Kriterion, Lekkerkerk, Monumentendag, Ooievaar, Wederopbouw Rotterdam
1 reactie
Limburg: versnipperd en toch één
Limburg is meer dan welke provincie van Nederland ook in het verleden speelbal geweest van internationale politieke strubbelingen. Voorbeelden zijn er te over. Ik wil twee momenten in herinnering brengen. 1662. De landen van Overmaas Om te beginnen kijken we … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis
Tags: Gelderland, Gelre, Graaf Gerard IV, landen van Overmaas, Limburg, Munsterkerk Roermond, Oppergelre, Overmaas, Simultaneum, Successie oorlog
Plaats een reactie
Limburgexit
2019 wordt als mogelijke vertrekdatum van Groot-Brittannië uit de EU genoemd. De zogenaamde Brexit. Sommigen denken dat het misschien wel helemaal niet doorgaat. Dat hebben we eerder gehad! In de negentiende eeuw was er ook een soort referendum in Nederlands … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, maatschappij
Tags: Belgische opstand, brexit, De slimste mens, Duitse bonsdag, Hertogdom Limburg, Limburg, Maarten van Rossem
7 reacties
De wil van het volk
Wat willen jullie, meer of minder Marokkanen? -Minder!!!! Wat moeten we doen met de gebroeders de Witt? -We lynchen ze!!! Wat moeten we doen met Hillary Clinton? -De … Lees verder
Reichenau
In mijn huisje op het kloostereiland van de Bodensee, Reichenau, zag ik op TV een documentaire over het eerste keizerrijk van China. Ongeveer 300 voor Christus werd in slechts veertig jaar tijd heel China veroverd en kwam het onder één heer. Hoe … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis, kunst, muziek
Tags: Astrolab, Chinese keizerrijk, Egbert Codex, Evangelarium Otto III, Georgskirche, Hermann der lahme, Hermann von Reichenau, kloostereiland, kloostertuin, Klostergarten, Klosterinsel, Maria und Markus, Otto III, Petrus und Paulus, Reichenau
2 reacties
David van Biema Nijkerk
Wie is van Biema Nijkerk? In een boek met de verzamelde gedichten van Heinrich Heine, deel 1 en deel 2 in één band, staat vooraan in het boek, in een fraai handschrift, de naam van een vroegere eigenaar: “Van Biema … Lees verder
Europa
Europa is een vrouw. Een heel mooie vrouw. Zo mooi dat Zeus, de oppergod haar begeert. Hij verandert zichzelf in een witte stier. Het lieftallige mooie meisje Europa klimt argeloos op deze rustige, prachtige stier. Dan gaat de stier snel … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis, maatschappij
Tags: Europa, Jupiter, Kreta, Minos, Zeus
2 reacties
Van Middeleeuwen naar Renaissance
Ravenna, Venetië, Padua, Ferrara en Vicenza. Waarom is NO Italië zo interessant als het gaat om de ontwikkeling van de Westerse kunst? Dat komt doordat dit gebied van oudsher op het Oosten was gericht. Heel veel invloeden uit het oosten … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: Apollinaris, Byzantijnse kunst, Classe, Ferrara, Frari, Giotto, keizer Augustus, Monteverdi, Padua, Ravenna, renaissance, Venetië, Vicenza, Vroeg Christelijke kunst
3 reacties
Teatro Olimpico
Italië is het land van de opera. De Italianen hebben het uitgevonden en dat is achteraf logisch. Voor Italianen is namelijk heel de wereld één groot theater. Het Teatro Olimpico in Vicenza heeft een half-ronde vorm, zo kijken de toeschouwers naar … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst, theater
Tags: architectuur, Italianen, Monteverdi, opera, Palladio, renaissance, Teatro olimpico
5 reacties
De kathedraal van Auch
Een kathedraal is een kerk met de zetel (kathedra) van een bisschop. In Auch is dat zelfs een belangrijke bisschop. Er zetelt op de kathedra van Auch een aartsbisschop. Hoe is dat zo gekomen? In 400 werd Auch een bisdom. … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: Armagnac, Arnaud de Moles, Auch, glas-in-lood, kathedraal, koorstoelen
5 reacties
Auch en Maastricht
‘Waar ga je naar toe?’ ‘Naar de Gers in Zuid-Frankrijk.’ ‘De Gers, waar ligt dat?’ ‘Een heel eind ten westen van Toulouse. De hoofdstad van de Gers is Auch.’ Veel mensen blijven je dan nog steeds wazig aankijken. Toulouse zegt … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis
Tags: Artagnan, Artagnan en Auch, Artagnan en Maastricht, Auch, Gers, Maastricht, Servaas
6 reacties
Hermann von Reichenau
Het is denk ik alweer zo’n vijftien jaar geleden dat ik Sankt Gallen bezocht. Ik herinner me de fraaie middeleeuwse bibliotheek met muziekhandschriften. Het klooster van Sankt Gallen is ontstaan vanuit het nog oudere klooster van Reichenau. Dat wil ik … Lees verder
1785
Overal in Europa gist het. Twee jaar eerder heeft Amerika zich onafhankelijk van Engeland gevochten. Frederik de Grote van Pruisen sluit een vorstenverbond met Saksen en Hannover. Ze willen de macht van Jozef II indammen. Deze wil bijv. Beieren inlijven, in … Lees verder
Leisteen
Enkele jaren geleden kocht ik voor 25 euro een kromgetrokken stukje leisteen. Maar dan wel een stukje leisteen met certificaat! Het komt van het dak van een kerk. Het stukje steen heeft maar liefst 1000 jaar op hetzelfde dak gelegen. … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: Eed op de relieken, leisteen, Maastricht, Onze Lieve Vrouwe Basiliek, Sint Christoffel
3 reacties
De Gregoriusmis
Steinfeld is een plaatsje in de Eifel, ten ZO van Aken en ten ZW van Bonn. Eind vijftiende eeuw bestelde de parochiekerk van Sint Andreas een schilderij waarop de Gregoriusmis werd afgebeeld: paus Gregorius staat aan het altaar waar Christus … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: arma christi, Catharijneconvent, Christendom, graancirkels, Gregoriusmis, middeleeuwen, Steinfeld, vreemde tekens
2 reacties
Johan, Johannes en Johannes
Arnon Grünberg schreef dinsdagochtend in de volkskrant een erg leuk stukje over Johanisten. Het was me recht uit het hart gegrepen. Daarover zo dadelijk meer. Maar zoals gewoonlijk krijg ik dan allerlei associaties. Ik dacht aan de orde van Johannieters. … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, maatschappij, muziek
Tags: Bach, Grünberg, Gregoriaans, Johannes, Johannieters, Passiemuziek, Witteman
2 reacties
Ook de tijd van Jeroen Bosch
Bach was bezig met de Kunst der Fuge toen hij overleed. Meestal wordt het stuk uitgevoerd exact tot en met de laatste noot die hij schreef, waardoor het stuk plotseling in het niets lijkt te verdwijnen. Maar het stuk is … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst, muziek
Tags: Brabant, Den Bosch, Gelre, Jeroen Bosch, Karel van Gelre, Maarten van Rossum, Oppergelre
2 reacties
Jeroen Bosch
Hoe zag Jeroen Bosch er uit? Naar aanleiding van de lezing van Sophie Tutelaers in den Bosch denk ik het te weten: Hij had dan bijv. een grote spitse neus. Op diverse schilderijen komt die persoon terug en men denkt … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst, recensie
Tags: Aert van Wesel, Antonius Abt, Arnt van Kalkar, de drie wijzen, de landloper, Den Bosch, Jeroen Bosch, Kalkar
Plaats een reactie
De ayatollah’s van Holland
Heerlijk google: via een madrigaal van Monteverdi, zijn tekstdichter Guarini, zijn beroemde werk Il pastor Fido en daarvan een Nederlandse vertaling uit 1694 kwam ik uit op de drukker Aart Wolsgrein uit Amsterdam. Zo kan het gaan met de huidige … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, maatschappij
Tags: Aart Wolsgrein, Gouden eeuw, Heereman van Zuidtwijck, Johannes Duijkerius, Spinoza
2 reacties
Anna
Anna is de grootmoeder der grootmoeders. In de 15e en 16e eeuw was zij heel erg populair. Zelfs zo populair dat ze Maria dreigde te overtroeven. Dat kon natuurlijk niet. En de devotie voor deze heilige werd zelfs korte tijd … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst
Tags: Anna, Anna te drieën, Elisabeth, Jan van Steffesweert, Joachim, Maastricht, Mariatrits, Onze Lieve Vrouwebasiliek, Servaas
1 reactie
In den ouden Vogelstruys
De schatkamer van de Sint Servaaskerk te Maastricht bezit twee opvallende reliekhouders in de vorm van een struisvogelei. Volgens Sigismund Tagage in zijn hoofdstuk over “schatkamers” in “kunst ambacht en volksgebruiken in Zuid-Limburg” sprak dat in de late middeleeuwen sterk … Lees verder
Geplaatst in Astronomie, Geschiedenis
Tags: Canopus, ei, Maastricht, Servaas, struisvogel, Vogelstruys
8 reacties
Gelre in 1473
We weten allemaal van de wreedheden ten tijde van de Spaanse opstand, de plundering van Zutphen bijv. en de vele belegeringen van steden als Maastricht. Het is onderdeel van de canon omdat Nederland toen geworden is tot het land zoals … Lees verder
De tijd van Giotto en Marchettus van Padua (1300-1340)
Als je op bezoek bent in Padua dan moet je uiteraard naar de kerk waar Antonius van Padua begraven ligt. Voor de kerk zien we het beroemde ruiterstandbeeld van Donatello, het eerste sinds de Romeinse keizertijd. Maar het hoogtepunt is … Lees verder
Vluchtelingen
Wat kunnen we leren van de geschiedenis. Hoe gingen onze voorouders met vluchtelingen om? Grote delen van het huidige Nederland hebben namelijk ook in het verleden meerdere keren te maken gehad met vluchtelingenstromen. Ik vertel iets over de vluchtelingen van 1585, 1685 … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, maatschappij
Tags: Düsseldorfer General-Anzeiger, eerste wereldoorlog, Hugenoten, Spiegel van Roermond, vluchtelingen
2 reacties
Asiel
Door de snel stijgende zeespiegel heeft Nederland besloten Holland en Zeeland binnen enkele jaren te ontruimen. Zeven miljoen mensen moeten elders ondergebracht worden. Limburg wil er maximaal 10.000 maar eist van met name de Hollanders dan eerst een inburgeringscursus. Behalve … Lees verder
Hildegard von Bingen
In de victoriaanse tijd was het nog heel normaal dat vrouwen werden uitgehuwelijkt. De partner werd zorgvuldig uitgekozen en als meisje had je weinig in te brengen. Ook het huwelijk van zonen werd meestal door de familie gearrangeerd. Zoals dat … Lees verder
Geplaatst in filosofie, Geschiedenis, muziek
Tags: Bernardus van Clairvaux, Hildegard von Bingen, Scivias, visioen
12 reacties
Museum Volkenkunde Leiden
Paraplu af. Naar binnen. En gelijk wordt je aandacht getrokken door beelden uit een totaal andere wereld. Nu al kijken en proberen te begrijpen wat je ziet? Nee, dat gaan we wat gerichter aanpakken. Eerst naar rechts, naar de afdeling … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst, recensie
Tags: Catharijneconvent, Horus, levensboom, Mithras, Molukken, Museum Volkenkunde Leiden, Servaaskerk, Trogir, wayang, wayang kulit, Werwat
3 reacties
Hedendaagse Grieken en Romeinen
In de Nieuwe Kerk van Amsterdam is een tentoonstelling te zien met als titel “Rome, de droom van keizer Constantijn”. In de kern gaat deze tentoonstelling over de regeringsperiode van keizer Constantijn, zo rond 300 na Christus. We kunnen vooral zien … Lees verder
Geplaatst in Geschiedenis, kunst, recensie
Tags: Amsterdam, Bacchus, Chi-Rho, Christus symbool, Grien en Romeinen, kabouter buttplug, Keizer Constantijn, Nieuwe kerk, Pompeï, Santa Claus, sarcofaag
Plaats een reactie
De kwintencirkel 